هزينه هاي جاري يا متغير : هزينه هاي جاري يا خدماتي مشتمل برمجموع هزينه هايي است كه در ترمينالها ويا ضمن حركت در طول مسير از انجام خدمات لازم پديد مي آيند. هزينه هاي متغير را گاهي هزينه هاي دسته اول⁽¹⁾ و يا هزينه هاي مستقيم ⁽²⁾ و گاهي هزينه هاي دست به نقد⁽³⁾ مي خوانند

اينگونه هزينه ها اصولاً برحسب كيفيت ساختماني كالا وسيستم حمل ونقل تغيير مي كند و به تناسب ظرفيت وسيله نقليه و ترمينالها متفاوت است. در هر حال عملكرد آن تابع مجموع هزينه هايي است كه از ايستگاه مبدأ تا مقصد صرف مي شود(مانند بيمه ،بسته بندي،بارگيري، تخليه و سوخت). اصولاً مخارج استاندارد و بسته بندي كالا درنظامهاي مختلف حمل ونقل متفاوت هستند و غالباً ميزان آنها در 

حمل و نقلهاي بلند مدت (مانند حمل ونقل دريايي) بيش از مبالغي است كه در نقل و انتقالهاي كوتاه مدت (نظيرحمل ونقل هوايي) وجود دارد. نرخ بيمه نيز معمولاً در حمل ونقلهاي طولاني مدت زميني و دريايي ، به جهت طول زماني حمل ونقل و آسيب پذيري كالا، بيش از حمل ونقل هوايي است. علاوه برهزينه هاي بارگيري وتخليه در ايستگاه هاي مبدأ ومقصد، هزينه هاي بارگيري مجدد بين راه را نيز مي توان از جمله هزينه هاي جاري و يا متغير بحساب آورد.گاهي ممكنست كالايي بيش از حركت از ايستگاه مبدأ و قبل از رسيدن به ايستگاه مقصد،داراي چندين مرحله حمل ونقل و جابجاييهاي جداگانه باشد. در مواردي ممكنست انتقال كالا از يك نوع وسيله نقليه و نوع ديگر، علاوه برهزينه هاي فني وبارگيري مجدد، مخارج انبارداري واحياناً ايجاد ضايعات وگاهي تأخيرات زماني تحويل كالا را به همراه آورد كه هريك در نوع خود متضمن هزينه هاي متغير است .

هزينه هاي حمل ونقل و عملكرد توليد برحسب فاصله :

همانطور كه در قسمت قبل هم اشاره شد، هزينه كل (T_c )حمل ونقل حاصل تركيب مجموع هزينه هاي ثابت (F_c) ومتغير(V_c )است كه در يك برآيند منحني قراردارد. براساس فرضيه اي ساده اگرهزينه هاي ثابت ومتغير، عملكردي يكسان و متشابه داشته باشند،بهاي حمل ونقل براي انجام عمليات مشخص در فواصل معيني برابر مي باشد و با افزايش هر واحد اضافي ، فاصله يك واحد اضافي هزينه به هزينه هاي كل حمل ونقل اضافه مي شود.بدين ترتيب ، حركت يك كالا درفاصله اي صد كيلومتري دو برابر حركت همان كالا درفاصله پنجاه كيلومتري هزينه در بردارد در حاليكه هزينه هاي حمل ونقل،بويژه به جهت نحوه عملكرد هزينه هاي ثابت در هر نوع حمل ونقلي ، با مسافت تناسب كمتري دارد. زيرا هر قدر طول راه افزايش يابد هزينه ثابت در مقايسه با فاصله اي كمتر، بين فاصله بيشتري تقسيم مي شود ون تيجه آنكه هزينه كل،درهر كيلومتر ، با ازدياد فاصله با نرخ(منحنی) كاهش يابنده اي افزايش مي يابد.

برآيند خط ومنحني هزينه هاي حمل ونقل برحسب واحد وزن – كيلومتر

فاصله مطلوب براي بهره برداري از هر وسيله نقليه اي به تناسب هزينه ها، عبارت از فاصله اي است كه مجموع هزينه هاي ثابت نمتغير را به حداقل ممكن برساند. نشان مي دهد، تفاوت هزينه هاي مسيرطي شده ، در سه نوع وسيله نقليه به جهت تغييرات ناشي از هزينه هاي ثابت و متغير پديد آمده است. اين منحني ها در واقع نتيجه برآوردهاي مالي حمل ونقلهاي طولاني است و هزينه متوسط كل آن نيز، متوسط هزينه هاي ثابت و متغير درفواصل طولاني را شامل مي شود.