روش های متعددی برای حمل و نقل بین المللی کالا وجود دارد . برای ارسال بار به صورت داخلی یا بین المللی ، انتخاب بهترین مسیر در مرحله اول قرار دارد . انتخاب بهترین مسیر با رعایت فاکتور هایی از قبیل فاصله ، قیمت ، مراحل ادرای ، حجم و میزان کالا ، نوع کالا و .... انجام می شود .
خدماتی که توسط هواپیما ها انجام می شود محدوده وسیعی از انواع سرویس های حمل و نقل مسافر و کالا تجاری و غیر تجاری را شامل می شود .
خدمات پست هوایی یکی از روش های ارسال سریع بسته های پستی به مناطق دور در کوتاهترین زمان است . این سرویس ها شامل پست اکونومی و پست اکسپرس می شود . از مزیت های پست اکسپرس می توان به امکان ارسال به سرتاسر کشور، ارسال سریع در کوتاهترین زمان ،ارزان و مقرون به صرفه بودن و قابلیت رهگیری مرسولات پستی در هر لحظه از طریق سیستم رهگیری آنلاین اشاره کرد .پست اکونومی برای آن دسته از مشتریان محترم که اضطرار زمانی جهت تحویل بسته هایشان نداشته و همچنین به دنبال کاهش هزینه مراسلات خود هستند.
آمار و اطلاعاتی که در بخش حمل و نقل هوایی کاربرد دارد شامل: مسافران ورودی و خروجی فرودگاههای داخلی و بین المللی، میزان بار حمل شده توسط این بخش، مسافرحمل شده توسط شرکت های هواپیمایی و... می باشد.
فعاليت در زمینه ی حمل و نقل هوايي در ایران ، با تأسيس اولين شركت هـواپيمايـي به نام هواپيمايي ملي ايران در سال 1323 كه پس از پيروزي انقلاب اسلامي، "شركت هواپيمايي جمهوري اسلامـي ايران" ناميـده شـد، مـورد توجه قرار گرفت. علاوه بر شركت مذكور، شركت هواپيمايي آسمان از سال 1359، شركتهاي ايران ايرتور، پيام، كاسپين، كيشاير، ساها و سفيران از سال 1371 و شركت ماهاناير از سال 1372، شروع به فعاليت در زمينه حمل و نقل هوايي كردهاند كه آمارهاي مربوط به آن، از طريقسازمان هواپيمايي كشوري ارائه ميشود.
خدمات ترانزیت هوایی با استفاده از هواپیماهای مخصوص باربری و حمل مسافر انجام می شود . هواپیما های ایرباس A340 ، ایرباس A320 ، BOEING 727 ، BOEING 737 ، FOKKER 100 و ATR 72 از جمله ناوگان حمل هوایی مسافر محسوب می شوند که در کشور ایران کاربرد دارند .
عملیات هوایی حمل مسافر و کالا که با گذر از مرزهای کشور انجام می شود با استفاده از گواهینامه های داخلی و بین المللی صورت می گیرد که از صحت ارائه خدمات اپراتوری ، تولید ارزش ، تعمیر و نگهداری ، آموزش و ... اظمینان حاصل می نماید .
خدمات شرکت های هواپیمایی در زمینه ی ترانزیت :
خدمات شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران در زمینه ی حمل هوایی کالا شامل واردات ، صادرات و چارتر بار می باشد . مدارک مورد نیاز جهت اخذ اسناد حمل و دریافت محموله ترابری شده در وبسایت رسمی هما درج شده است . لازم به ذکر است که این خدمات در دو بخش متمایز فریت داخلی و بین المللی ارائه می شوند .
اما خدماتی که در شرکت هواپیمایی آسمان ارائه میشود شامل حمل و نقل کالاهای غیر همراه (فریت) میباشد به این معنی که مردم می توانند با مراجعه به شرکت هواپیمایی آسمان در فرودگاهها و یا دفاتر نمایندگی آسمان در سطح شهر ، نسبت به ترانزیت انواع کالا یک پالت، یک کارتن و یا هر مقدار بار از جمله محصولات کارخانجات، روزنامه و مطبوعات، میوه و ترهبار، لوازم پزشکی، دارو لوازم یدکی، لوازم منزل ، حیوانات زنده و جسد انسان و …. را به کلیه مقاصد شبکه پروازی شرکتهای هوایی ارسال دارند و در زمان مناسب فرد معرفی شده در مقصد نسبت به تحویل آن اقدام نماید .
شرکت خدمات هوایی پیام خدمات حمل و نقل هوایی را در حیطه ی گمرک(انبارداری ، تخلیه ، بارگیری) و هوانوردی که شامل صنعت و ساز و کار شروع تا پایان یک پرواز در فرودگاه می شود اجرا می شود .
شرکت هواپیمایی کاسپین و کیش ایر نیز در زمینه رزرو و خرید اینترنتی بلیط فعالیت می کنند . برای اطلاعات بیشتر به وبسایت رسمی این شرکت های خدمات حمل و نقل مسافر بین المللی مراجعه فرمایید . شرکت ایران ایرتور با ارائه زمانبندی سفر ها و اطلاعات لازم برای سفرهای تفریحی و سیاحتی امکان رزرو تور را برای مشتریان ایجاد می کند .
شرکت هواپیمایی ساها نیز خدمات گوناگون ساختمان حرفه ی حمل و نقل هوایی را از جمله حمل بار به صورت مطمئن و سریع ، قیمت مناسب و کیفیت مطلوب ارائه می دهد .
شرکت هواپیمایی سفیران اما در زمینه ی خدمات ویزای عمان و تور گردشگری انجام می دهد .
شرکت ماهان ایر نیز بیشتر در زمینه ی امور حمل و نقل مسافر فعالیت می کند که موضوع مقاله امروز نخواهد بود .
آمار فعاليت شركتهاي هواپيمايي خارجي در ايران كه توسط نمايندگيهاي آنها به سازمان هواپيمايي كشوري گزارش ميشود، از طريق سازمان مذكور ارائه ميگردد.
با توجه به اهمیت حمل و نقل بین المللی کالا که امروزه در تامین نیازهای کشورهای مختلف نقش کلیدی دارد و از مسائل وابسته به تجارت صادرات و واردات محسوب می شود ، برخی از کارشناسان اقتصادی ، توسعه صنعت حمل و نقل را به رشد تولید وابسته می دانند و برخی دیگر رشد تولید را وابسته به پیشرفت و رشد صنعت ترانزیت کشور می دانند . با این حال رشد و توسعه هر کدام ، موجب پیشرفت اقتصادی کشور می شود .
یکی از روش های کارآمد ترابری در سطح بین المللی ، حمل و نقل هوایی بار با استفاده از هواپیما است . این روش از روش های سریع ، دقیق و مطمئن حمل کالا محسوب می شود . طیف وسیعی از خدمات ترازیت توسط شرکت های ترابری هوایی کالا ارائه می شوند . این خدمات پس از ارائه مجوز ار سازمان های مربوطه از جمله شورای عالی هواپیمایی و ارسال تقاضا به کمیته هوانوردی سازمان هواپیمایی کشور قابل ارائه هستند .
شرکت های هواپیمایی که به امر ترانزیت کالا مبادرت می نمایند با توجه به شرح وظایفشان ، اقدام به ارسال بار داخلی یا خارجی می نمایند .
ترابری انواع کالا به صورت هوایی که در 6 دسته ی بار های معمولی ، فاسدشدنی ، حجمی و سبک ، خطرناک ، اجساد و حیوانات زنده می باشد توسط این شرکت ها انجام می شود .
سرویس های ترازیت هوایی توسط شرکت ها با اخذ نمایندگی رسمی از هواپیمایی های معتبر بین الملل فعال در ایران و دفاتر فروش و خدمات هوایی در تهران و فرودگاه ها از جمله امام خمینی صورت می گیرد که ارائه خدمات بسته بندی بار ، فریت بار مسافری و فریت بار تجاری ، حمل کالای صادراتی و همچنین واردات هوایی بار را امکان پذیر می نماید .
این خدمات عموما شامل دریافت از درب محل فرستنده و تحویل به درب محل گیرنده ، دریافت از درب محل فرستنده و تحویل به فرودگاه مقصد ، دریافت از فرودگاه مبدا و تحویل به به درب محل گیرنده و دریافت از فرودگاه مبدا و تحویل به فرودگاه مقصد می شود .
دستورالعمل ها و ضوابط تاسيس شركتها و موسسات حمل و نقل هوائي
دستورالعمل اجرائي و ضوابط تاسيس شركتها و يا موسسات حمل و نقل هوائي (مربوط به اير لاين بار و مسافر) شامل موادی است که در ذیل به آن اشاره می کنیم . این موارد قانونی از وبسایت jobportal.ir گرفته شده است .
برای تاسیس یک شرکت خدمات حمل و نقل هوایی 1) ابتدا باید فرم مورد نیاز برای تاسیس شرکت را پر نمایند . سپس 2) سازمان هواپيمائي کشوري در طول 2 ماه درخواست را بررسی کرده و درخواست را برای تصویب در شورا مطرح می نماید . 3) در صورت موافقت شورايعالي هواپيمائي کشوري با تاسيس شرکت يا موسسه حمل ونقل هوائي موافقت اصولي با ذکر شرايط و نکات مورد نظر توسط سازمان هواپيمائي کشوري به متقاضي اعلام خواهد شد. داوطلبان تاسيس شرکت يا موسسه حمل و نقل هوائي پس از 4) کسب موافقت اصولي از سازمان هواپيمائي کشوري باید نسبت به 5) ثبت شرکت از طريق اداره کل ثبت شرکتها اقدام نمايند . مواد دیگر قانونی شامل موارد زیر هستند .
ماده6: شرايط داوطلبان پروانه تصدي حمل و نقل هوائي در مورد اشخاص حقيقي و يا موسسين حقوقي بشرح زير ميباشد:
الف: تدين به دين اسلام يا يکي از اديان شناخته شده در قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران
ب: نداشتن محکوميت جزايي موثر که مانع از برخورداري از حقوق اجتماعي باشد.
ج: در اختيار داشتن سرمايه، امکانات و تجهيزات کافي به تشخيص شورايعالي هواپيمائي کشوري که سرمايه نقدي آن نبايد کمتر از دو ميليارد ريال تامين و پرداخت شده باشد.
د: تعهد پذيرش مقررات هواپيمائي کشوري
ماده7: مدير عامل شرکت يا مدير اجرايي موسسه ، علاوه بر شرايط مندرج در بندهاي الف و ب فوق بايد داراي شرايط زير باشند:
الف: داشتن تابعيت ايراني
ب: داشتن حداقل 25 سال سن
ج: انجام خدمت نظام وظيفه عمومي يا معافيت دائم(براي مردان)
د: داشتن تائيديه صلاحيت(امنيتي- سياسي)
ه: آشنائي به يکي از زبانهاي مورد عمل ايکائو(ترجيحاً انگليسي)
و: داشتن حداقل 5 سال سابقه کار در امور تخصصي (فني-عملياتي-بازرگاني) هواپيمائي.
ماده8: در صورتيکه مدير عامل شرکت يا مدير اجرايي مؤسسه هر يک از شرايط مندرج در اين دستورالعمل را از دست بدهد يا تغيير يابد، يا فوت و يا محجور شود يا به جرائم کيفري مستلزم محروميت از حقوق اجتماعي محکوم شود. لازم است بالاترين فرد اداره کننده موسسه مراتب را حداکثر ظرف مدت 10 روز بصورت کتبي بسازمان هواپيمائي کشوري اطلاع دهد، همچنين دارنده پروانه حداکثر ظرف مدت يکماه نسبت به جايگزيني فرد واجد شرايط اقدام و مراتب را باطلاع سازمان برساند در غيراينصورت بنحو مقتضي از ادامه کار شرکت يا موسسه جلوگيري بعمل خواهد آمد.
ماده9: در صورت فقدان تمام يا بخشي از شرايط و ضوابط تعيين شده براي شرکت يا موسسه حمل و نقل هوائي سازمان هواپيمائي کشوري موظف است بدواً نسبت به تعطيل فعاليتهاي شرکت يا موسسه اقدام و در صورت عدم امکان تامين شرايط مذکور ظرف مدت 3 ماه، پس از کسب نظر شورايعالي نسبت به لغو پروانه اقدام و مراتب را به اداره ثبت شرکتها نيز اعلام نمايد.
ماده10: شرکت يا موسسه حمل و نقل هوائي براي تصدي حمل ونقل هوائي بار و مسافر موظف است برابر مقررات جاري بليط مسافري و بارنامه صدر و به متقاضي تحويل دهد و نرخها و شرايط تعيين شده از طرف شورايعالي هواپيمائي کشوري يا ساير مراجع ذيصلاح دولتي و قوانين و مقررات مربوطه را رعايت نمايد.
تبصره: در صورت عدم رعايت ضوابط مذکور پس از تذکر کتبي ، بنحو مقتضي و به ترتيب مقرر در قوانين و مقررات مربوطه از فعاليت شرکت يا موسسه جلوگيري بعمل خواهد آمد.
ماده11: شرکت يا موسسه حمل و نقل هوائي موظف است اسامي و مشخصات کليه کارکناني را که در محدوده فرودگاههاي کشور فعاليت ميکنند جهت بررسي و تائيد صلاحيت بسازمان هواپيمائي کشوري معرفي نمايد و هر يک از افرادي را که عدم صلاحيتشان اعلام شود بلافاصله نسبت به تعويض وي اقدام نمايند.
ماده12: شرکت يا موسسه حمل و نقل هوايي بايد پايگاه عملياتي و تاسيساتي خود را در فرودگاهها و مکانهائي که مورد تائيد سازمان هواپيمائي کشوري باشد ، ايجاد نمايند.
ماده13: فعاليت هاي حمل و نقل شرکتها و موسسات حمل و نقل هوائي در مسيرهائي که قبلاً مجوز آن از سازمان هواپيمائي کشوري کسب گرديده مجاز خواهد بود.
ماده14: شرکتها و يا موسسات حمل و نقل هوائي موظفند قبل از هر گونه فعاليت هوائي نسبت باخذ گواهينامه خلبانان و خدمه پروازي و کادر فني و ناوگان وتجهيزات ايمني خود از سازمان هواپيمائي کشوري اقدام و برابر ضوابط و استانداردهاي سازمان هواپيمائي کشوري بموقع نسبت به تمديد يا تجديد آن اقدام نمايند.
ماده15: شرکتها يا موسسات حمل ونقل هوائي موظفند قبل از مبادرت به هر گونه فعاليت حمل و نقل هوائي نسبت به ارائه بيمه نامه معتبر براي خدمه پروازي ، مسافرين ، بار ، اشخاص ثالث برابر ضوابط بين المللي و مقررات جمهوري اسلامي ايران اقدام نمايند.
ماده16: سازمان هواپيمائي کشوري پس از درخواست پروانه بهره برداري توسط متقاضي و ارائه مبني بر آماده بودن تاسيسات و تجهيزات و شرائط مورد نظر حداکثر ظرف مدت 3 ماه نسبت به صدور پروانه اقدام مينمايند.
ماده17: شرکتها يا موسسات حمل ونقل هوائي موظفند در مورد حمل بار و مسافر هماهنگي و همکاري لازم با کليه ارگانها و موسسات حفاظتي و امنيتي و گمرک و گذرنامه داشته باشند و در مورد حمل و نقل بارهاي خطرناک رعايت استانداردها و مقررات ويژه مربوطه را بنمايند.
ماده18: شرکتها يا موسسات حمل و نقل هوائي موظفند حقوق مسافرين و صاحبان کالا را از نظر استرداد، ابطال بليط، بارنامه و ذخيره جا و ارائه خدمات رفاهي، ايمني و تسهيلاتي داخل هواپيما و به هنگام پياده و سوار شدن برابر ضوابط اعلام شده توسط سازمان هواپيمائي کشوري تامين نمايند.
ماده19: شرکت و يا موسسه حمل و نقل هوائي بايستي بهاي خدمات پروازي و فرودگاهي و ساير هزينه هاي مربوطه را برابر ضوابط و مقررات جمهوري اسلامي ايران بموقع پرداخت نمايند.
ماده20: پروانه بهره برداري و تصدي حمل ونقل هوائي بصورت لوح بامضا رياست سازمان هواپيمائي کشوري به متقاضي داده خواهد شد.
ماده21: چنانچه متقاضي شرايط لازم را از دست بدهد با توجه به ضوابط اين دستورالعمل مراتب لغو پروانه از طريق سازمان هواپيمائي کشوري به وي ابلاغ خواهد شد در اين صورت دارنده پروانه موظف است ظرف مدت 10 روز نسبت به استرداد لوحه اقدام نمايد.
ماده22: شرکتها و يا موسسات حمل و نقل هوائي موظفند تسهيلات لازم جهت بازرسي عوامل سازمان هواپيمائي کشوري را فراهم آورند.
ماده23: شرکتها و يا موسسات حمل و نقل هوائي بمنظور تامين شرايط فني ، عملياتي ، تجهيزاتي ، تاسيساتي، پرسنلي موظفند ضوابط و شرايط منضم به اين دستورالعمل را که تحت عنوان" ضوابط فني عملياتي تاسيس موسسات و يا شرکتهاي حمل و نقل هوائي" منظور گرديده رعايت نمايند.
برای مشاهده دیاگرام مراحل صدور مجوز تاسیس و عملیات شرکتهای هواپیمایی ، اینجا را کلیک کنید.
شرکت حمل و نقل بین المللی پس از انجام مراحل قانونی و دریافت مجوز تاسیس ، آغاز به کار کرده ، خدمات خود را در قالب لیست ارائه شده به مشتریان ارائه می کنند . این خدمات شامل فروش پستی ، چارتربار ، رزرویشن خارجی بار ، صادرات داخلی بار ، صادرات خارجی کالا ، پیگیری فروش بار ، پست اکسپرس ، خدمات ویژه فروشگاه های اینترنتی ، ترخیص کالا ، انبارداری لجستیک ، بسته بندی ، سرویس های ویژه پیامکی ، ارسال بسته و رهگیری مرسوله ، ارائه فرم سفارش حمل کالا که شامل فاکتور، فرم دریافت کرایه ، تعهدنامه و ... ، خدمات تسهیل اینترنتی پروسه از قبیل رهگیری و تاییدیه تحویل از طریق ایمیل ، پست سریع بین المللی و داخلی ، واردات ، صادرات ، خدمات گمرک ، خرید اینترنتی از قبیل خرید از درگاه های فروشگاهی اینترنتی از جمله آمازون و Ebay ، حمل کالای سنگین و غیره اشاره کرد .
برای اطلاعات بیشتر در مورد خدمات شرکت هایی که فعالیت حمل و نقل هوایی انجام می دهند به مقاله زیر رجوع کنید .
دسته بندی کالا در حمل و نقل هوایی :
کالای لازم برای حمل و نقل هوایی بین المللی به 6 دسته تقسیم می شوند . به علت وجود قوانین و مقررات خاص برای هر یک از این انواع کالا ، این دسته بندی انجام می شود .
۱- کالا های معمولی
به کالایی که برای حمل آنها محدودیتی وجود ندارد و به هیچ وجه برای هواپیما خطرناک نیستند مانند لوازم ساختمانی مانند محصولات چوبی و سرامیک و شیرآلات، لوازم یدکی ، ابزار آلات ، صنایع دستی ، فرش، لوازم الکتریکی و برقی مانند تلویزیون ،کامپیوتر ، پاکتها، اوراق، کتاب و نشریات، لوازم شخصی به جز لوازم آرایش و عطریات، لوازم منزل به جز شکستنی ها ، محصولات پلاستیکی کارخانجاتو غیره و بسیاری از لوازم و اشیاء دیگر که برحسب مورد در این گروه قرار می گیرند.
۲- کالاهای فاسدشدنی
به کالایی که عدم رعایت شرایط خاص در حمل و نقل آنها موجب ضرر کیفی باشد لذا باید برای ترانزیت چنین کالاهایی هواپیمای مناسب با شرایط و مقررات خاص و فضای لازم در انبار هواپیما پیش بینی و رزرو شود. این کالاها عبارتند از :
کلیه محصولات کشاورزی از قبیل میوه و تره بار بر حسب میزان فسادپذیری آنها ، محصولات لبنی بر حسب ماهیت آنها – داروهای فاسدشدنی که مراقبت خاص نیاز دارند و باید در درجات سرمایش معین نگهداری شوند-بعضی لوازم و نمونه ها و کیت های آزمایشگاهی – اعضای بدن انسان که از نظر پزشکی قابل حمل می باشند مانند چشم و بسیار از اعضای دیگر.
۳- کالاهای حجمی و سبک
به کالاهایی گفته می شود که حجم آنها در مقایسه با وزنشان بالا است برای تشخیص بارهای حجمی باید طول و عرض و ارتفاع را برحسب سانتیمتر در هم ضرب نموده و حاصل ضرب را در عدد ثابت ۶۰۰۰ تقسیم نماییم عدد بدست امده را با وزن اصلی بار مقایسه می نماییم عدد بزرگتر وزن حجمی است که مبنای محاسبه خواهد بود.
۴- کالاهای خطرناک
بر اساس مقررات کتاب کالای خطرناک که توسط سازمان بین المللی یاتا تدوین گردیده اینگونه کالا پذیرش و ارسال گردند .این کالاها در ۹ گروه طبقه بندی شده اند که هر کدام مقررات خاصی دارند که در اینجا فقط نام برده می شوند. ۱-مواد منفجره ۲-گازهای قابل اشتعال ۳- مایعات قابل اشتعال ۴- اجسام قابل اشتعال ۵- مواد اکسیدکننده ۶-مواد مسری ۷-اسیدها ۸- مواد رادیواکتیو ۹- مواد متفرقه دیگر مانند مغناطیس- باطری- محصولات پلیمری- یخ خشک
شرایط و بسته بندی های خاص برای حمل اینگونه کالا در کتاب کالای خطرناک تدوین و تعریف شده است،اینکار توسط کارکنان با تجربه که دوره های پیشرفته حمل و نقل کالاهای خطرناک در موسسات آموزشی معتبر که سازمان هواپیمایی کشوری تائید نموده باشد انجام می شوند .
۵- حمل و نقل اجساد
حمل و نقل هوائی جسد انسان نیز یکی دیگر از موضوعات در ترانزیت می باشد که سرعت در آن بسیار مهم است . پروازهای داخلی و خارجی اینکار را انجام میدهند.
کلیه اجسادی که با هواپیما حمل و نقل میشوند از طریق سازمان بهشت زهرا هماهنگ می شوند. براساس هماهنگی لازم طی سالهای گذشته بین شرکتهای هواپیمایی و این سازمان شرایط نسبتاً خوبی در حال حاضر بوجود آمده که برای حمل اجساد مدارک لازم از جمله جواز دفن و جواز حمل با هواپیما از سوی سازمان بهشت زهرا صادر و به شرکتهای هواپیمایی آسمان معرفی میشوند که پس از مراجعه ۲ ساعت قبل از پرواز و چک کلیه مدارک نسبت به صدور بارنامه و ارسال اقدام میگردد.
۶- حمل حیوانات زنده
حیوانات زنده نیز مانند سایر محمولات از طریق هواپیما حمل و نقل میشوند که در پروازهای داخلی شامل – سگ – گربه – پرندگان و دیگر حیوانات اهلی و خانگی میباشند. قبل از مراجعه فرستندگان اینگونه حیوانات به فرودگاه ایجاب مینماید حتماً حیوان مورد نظر از نظر بهداشتی مورد معاینه پزشک متخصص حیوانات قرار گرفته و گواهی سلامت دریافت دارد سپس با تهیه قفس مناسب برحسب نوع حیوان با هماهنگی قبلی به ترمینال بار مراجعه مینمایند.
معرفی شرکت های حمل و نقل بین المللی :
شرکت حمل بین المللی سلیس رود اروند
کمپانی حمل هوایی بارمان ترابر
شرکت حمل و نقل بین المللی مهرکاران تهران
شرکت حمل و نقل کالای مهداد
حمل و نقل بین المللی مهبار ترابر