بهزاد الصفی در گفتوگو با خبرنگار تیننیوز با اشاره به بندر کلانگ مالزی، اظهار داشت: این بندر با قدمت 115 ساله در فاصله 40 کیلومتری کوالالامپور، در کناره شرقی اقیانوس هند و در جوار تنگه معروف مالاکا (Malacca Strait) واقعشده و بزرگترین بندر مالزی است.
به گفته او با توجه به قرار گرفتن مالزی در جوار خط استوا و بهرهمندی از نور خورشید، تمامی سقف انبارهای این بندر مجهز به صفحات خورشیدی است که علاوه بر تامین انرژی بندر، مسایل زیست محیطی نیز رعایت میشود. این الگو میتواند در بنادر جنوبی کشورمان نیز استفاده شود.
الصفی ادامه داد: ترانشیپ کانتینر در رونق بنادر
مالزی نقش مهمی ایفا میکند. اغلب کانتینرهای وارداتی و صادراتی کشورهای همسایه مالزی نظیر تایلند، کامبوج، اندونزی، ویتنام، اندونزی از طریق بنادر بزرگ مالزی تخلیه و بارگیری میشوند. به طور کلی 50 درصد عملیات پورت کلانگ به صورت ترانشیپی است.
تردد خطوط کشتیرانی بین بندر شهیدرجایی و بندر کلانگ
او درباره تردد خطوط کشتیرانی بین
بندر شهیدرجایی و بندر کلانگ میگوید برخی از خطوط کشتیرانی کانتینری مستقیما از بندر شهید رجایی به بندر کلانگ تردد میکنند و سپس با رفتن به چند بندر دیگر در جنوب شرقی آسیا و خاورمیانه مجدد به بندر شهید رجایی بازمیگردند. بهعبارتدیگر بندر شهید رجایی در مسیر دریایی کشتیرانیها قرار دارد.
فاصله دریایی بین بندر شهیدرجایی و بندر کلانگ
الصفی با اشاره فاصله دریایی بین بنادر شهید رجایی و بندر کلانگ میگوید فاصله دریایی بین بندر شهید رجایی و پورت کلانگ مالزی 3671 مایل دریایی برابر با 6600 کیلومتر است که 13 شبانهروز طول میکشد.
به گفته او در تاریخ 6 خرداد 1395 کرایه حمل یک دستگاه کانتینر 20 فوتی معمولی با ظرفیت 15 تن کالا از بندر شهید رجایی به بندر کلانگ 500 دلار و برای یک دستگاه کانتینر 40 فوت معمولی با ظرفیت 22 تن کالا برابر با 600 دلار است. کرایه حمل این کانتینرها در مسیر برعکس (پورت کلانگ به بندر شهید رجایی) به ترتیب عبارتند از 650 دلار و 900 دلار. این تفاوت قیمت به دلیل مقدار کمتر صادرات ایران به مالزی در مقایسه با صادرات مالزی به ایران است.
عدم موازنه تجاری کشورها و تاثیر آن در هزینههای حمل و نقل دریایی
این کارشناس دریایی، با بیان اینکه چالش عدم موازنه تجاری بین کشورها، سالیانه هزینه هنگفتی را برای شرکتهای کشتیرانی به جهت حمل کانتینرهای خالی وارد میسازد، میگوید چالش عدم توازن تجارت جهانی باعث شده سالیانه در حدود 50 میلیون دستگاه کانتینر توسط کشتیها در اقصی نقاط جهان جابهجا شوند که با در نظر گرفتن هزینه 400 دلاری برای هر کانتینر خالی، کل هزینه این معضل برابر با 20 میلیارد دلار میشود که چنانچه هزینههای جابجایی کانتینرهای خالی در جادهها را نیز به آن بیفزاییم این هزینه به 30 میلیارد دلار بالغ میگردد که برابر با 19% درامد صنعت حملونقل دریایی طی یک سال است.
منطقه آزاد تجاری بندر کلانگ
او با اشاره به منطقه آزاد بندر کلانگ می گوید این منطقه دقیقا مانند منطقه آزاد بندر جبل علی کشور امارات طراحی و ساختهشده است. منطقه آزاد بندر کلانگ وسعتی بالغبر 2 کیلومترمربع داشته که در آن انبارها و سولههای از پیشساختهشده با ابعاد مختلف و کاربریهای متفاوت و مجهز به امکانات زیر بنایی آب، برق، تلفن و اینترنت موجود است.
به گفته الصفی در این منطقه 512 انبار سرپوشیده که وسعت هرکدام 5500 فوت مربع بود، وجود داشت که در سال 2007 ساختهشده بودند.
این کارشناس دریایی معقتد است این منطقه به نحوی ساختهشده که پاسخگوی انواع نیازها و خواستههای متفاوت شرکتهای تجاری و صنعتی باشد. بهمحض عقد قرارداد شرکتهای سرمایهگذار با این منطقه، کلید انبار تحویلشده و فعالیت تجاری آغاز میشود.
ویژگی منطقه آزاد بندر کلانگ در مقایسه با مناطق آزاد ایران
الصفی تفاوت منطقه آزاد بندر کلانگ با
مناطق آزاد ایران را در این میداند که در بنادر ایران شرکتهای سرمایهگذار پس از عقد قرارداد ملزم به ساخت انبار و ترمینال خود هستند که بر اساس بررسیها در بندر شهید رجایی آمادهسازی و زیرکوبی هر هکتار زمین یک و نیم میلیارد تومان هزینه دارد که رقم سنگینی را بر دوش شرکتها وارد میآورد. این در حالی است که در بنادر جبل علی و کلانگ احتیاجی به این موضوع نیست و انبارهای از پیشساخته در اختیار شرکتها قرار میگیرد.
مسئولین این منطقه اظهار میکنند تعرفههای اجاره زمین و انبارهایشان نسبت به سنگاپور و هنگکنگ که در جوارشان هستند بسیار رقابتی و با نرخهای بهمراتب ارزانتر تعیینشدهاند و بروکراسی اداری عقد قرارداد نیز وجود ندارد. بهطورکلی سطح قیمتها و هزینهها در مالزی بهمراتب ارزانتر از سنگاپور است.
پیشنهاد برای توسعه همکارهای دریایی و بندری دو کشور
او با تاکید بر لزوم همکاری بیشتر بنادر شهید رجایی و کلانگ میگوید با توجه به اسلامی بودن دو کشور ایران و مالزی و وجود رابطه سیاسی و دوستی خوب و نیز تبادلات تجاری مناسب بین دو کشور که قدمت زیاد نیز دارد
، پیشنهاد میشود قرارداد خواهرخواندگی (Sister Port) بین بندر شهید رجایی ایران و پورت کلانگ مالزی منعقد شود.
به گفته الصفی اهمیت زیاد بندر کلانگ در صحنه بینالمللی و موقعیت جغرافیایی منحصربهفرد آن و تردد مداوم کشتیها بین دو بندر بهصورت لاینر و فیدر اهمیت قرارداد خواهرخواندگی بین دو بندر را بیش از پیش مشخص میکند.
او این را هم گفت که در سالهای گذشته قراردادی بین این بندر با یک شرکت ایرانی برای سرمایهگذاری و راهاندازی ترمینال لجستیکی در بندر شهید رجایی منعقد شده بود. نام آن قرارداد تاید کلانگ نام داشت که بنا به دلایلی عملیاتی نشد.
بر اساس توافقات بینالمللی دو بندر خواهرخوانده در خصوص تبادلات علمی و تجربیات عملی بندرداری، اعمال تعرفههای ترجیحی، برگزاری دورهها و سمینارهای آموزشی، مشاوره درزمینه طرحهای توسعه و خرید تجهیزات استراتژیک، حمایتهای لازم از همدیگر در سازمان بینالمللی دریانوردی (IMO) در خصوص تصویب کنوانسیونهای دریایی و امثالهم با یکدیگر همکاری میکنند.
الصفی در پایان با بیان اینکه میتوانیم با استفاده از تجربه کشور مالزی، از صفحات خورشیدی برای سقف انبارهای بنادر جنوبی ایران کنیم که منبع مناسبی برای تامین انرژی هستند، میگوید برای رونق مناطق آزاد بندری و رونق بیشتر بندر شهید رجایی با بکارگیری از ترمینال اپراتورهای با تجربه از تجربه بندر کلانگ استفاده کنیم.