تعریف لغوی صادرات

   صادرات در لغت به معنای انتقال کالا یا ارسال و فرستادن کالا از جایی به جای دیگر چه در داخل کشور و یا از داخل به  خارج کشور، که در این مجموعه منظور از صادرات خروج کالا از کشور، موردنظر است.

 

 صادرکننده چه کسی است؟

     به هر شخص حقیقی و یا حقوقی که دارای کارت بازرگانی یا مجوز وزارت بازرگانی بوده و اقدام به صدور کالا نماید صادرکننده اطلاق می شود .

 

 صادرات از نظر خروج کالا از کشور به دو دسته تقسیم می شوند:

     1- صادرات قطعی

     2- صادرات موقت ( خروج موقت )

 

 

صادرات قطعی

حمل کالا به خارج از کشور به منظور فروش یا مصرف در کشورهای خارجی به عنوان صادرات قطعی تلقی می شود صادرات قطعی ، از پرداخت حقوق گمرک و سود بازرگانی عوارض و مالیات معاف می باشد و لیکن مشمول هزینه های گمرکی است . هزینه های گمرکی شامل تخلیه و بارگیری ، انبارداری ، آزمایش و تعرفه بندی ، بدرقه کالا  و خدمات فـوق العاده است که میزان و شرایط دریافت آن با تصویب هیئت وزیران تعیین می شود .

تشریفات و مدارک مربوط به صادرات کالا:

الف) برای صدور  کالا صاحب کالا یا نماینده قانونی او باید اسناد و مدارکی را که قبلا تهیه و تدارک دیده است جهت ارائه به گمرک آماده داشته باشد.

این اسناد و مدارک عبارتند از:

1.  قبض انبار (در مواردی که کالا به اماکن گمرکی تحویل شده باشد)
2. اصل و کپی کارت بازرگانی (جز در موارد استثنایی که طبق مقررات صادرات و واردات پیش بینی شده است)
3. مجوز صدور برای کالاهای مجاز مشروط (حسب مورد)
4. ارائه گواهی بهداشت (حسب مورد برای فراورده های نباتی صادراتی)
5. ارائه گواهی استاندارد (حسب مورد برای اقلامی از صادرات که رعایت استانداردهای اجباری اعلام شده در مورد آنها الزامی می باشد)
6. قیمت گذاری کالای صادراتی (توسط کمیسیون نرخ گذاری کالای صادراتی که در محل مرکز توسعه صادرات تشکیل می شود)
7. تنظیم صورت عدلبندی (حسب مورد - در خصوص کالاهای یکنواخت لازم نیست)
8. اصل و کپی وکالتنامه (در مواردی که اظهار کننده کالا به گمرک غیر از صاحب کالاست)
9. معرفی نامه رسمی دایر به معرفی نماینده (حسب مورد)
10. سایر اسنادی که ممکن است در موارد استثنایی ارائه آنها از طرف صاحب کالا به توصیه گمرک ضروری تشخیص داده شود. (مثلا نتیجه آزمایش کالا جایی که لازم باشد)

ب) اظهار نامه صادراتی یا کالای خروجی را که گمرک برای همین منظور در اختیار صادر کنندگان قرار می‌دهد تنظیم نماید.

اظهار نامه گمرک توسط صاحب کالا یا نماینده قانونی او تنظیم و اطلاعات مورد نیاز گمرک که راجع به موارد زیر است در آن منعکس می گردد:

مشخصات صادرکننده و ارسال کننده کالا

• مشخصات نماینده صادرکننده
• مشخصات گیرنده کالا در مقصد
• مشخصات خریدار (در مواردی که غیر از گیرنده باشد)
• شماره و تاریخ و مشخصات مجوز صدور و سایر گواهیهای ارائه شده حسب مورد
• کشور مبدا (محل ساخت یا تولید کالا Country of Origin )
• کشور مقصد وسیله حمل یا به طور کلی مقصد وسیله حمل
• کشور مقصد نهائی
• شرایط معامله و پرداخت و تحویل کالا
• وسیله حمل
• محل بارگیری
• گمرک محل انجام تشریفات صدور کالا
• مشخصات محموله (نوع، ابعاد، تعداد بسته ها، وزن با ظرف و علامت و شماره)
• مشخصات کالا (تعرفه، کالا، تعداد یا مقدار کالا، وزن خالص، ارزش صادراتی کالا)
• محاسبه و درج هزینه های گمرکی (انبارداری، باربری، مهر سربی، مهر لاکی)

صادرات موقت ( خروج موقت )

  کالاهائی که برای انجام تعمیر ، تکمیل یا شرکت در نمایشگاههای خارجی ، به صورت موقت به خارج از کشور ارسال و پس از آن اعاده می شود ، صادرات موقت نامیده می شود . صادرات موقت شامله سه بخش ذیل است .

     بخش اول : کالاهای ایرانی که به منظور تعمیر یا تکمیل یا برای شرکت در نمایشگاهها به خارج از کشور ارسال و پس از آن اعاده می شوند به شرط اینکه تعرفه کالا تغییر نکند . کالاهای مشمول این بخش آنچه را که خروج قطعی آن از کشور مجاز و آزاد است می توان با رعایت مقررات مربوط با تنظیم اظهارنامه و اخذ گواهی و اجازه خروج برای تعمیر یا شرکت در نمایشگاه با تودیع سپرده اقدام به صدور کالا کرد.  هرگاه کالا از انواع ممنوع الصدور یا غیرمجاز و یا مشروط باشد می توان پس از کسب مجوزهای صدور و اجازه گمرک ایران اقدام به صدور موقت کالا کرد.

     در مورد خروج موقت کالا که به منظور انجام تعمیر یا تکمیل در خـارج از کشــور بـه گمـرک ارائـه می گردد صاحبان کالا باید اظهارنامه خروج موقت را در دو نسخه تنظیم و تسلیم گمرک نموده و در صورتی که نیاز به ارائه سپرده باشد ( با توجه به نوع کالا ) به میزان ارزش کالا سپرده اخذ و پس از آن کالا مورد ارزیابی قرار می گیرد و بعد از خاتمه ارزیابی به کالای مربوطه پلمب گمرک یا هر گونه علامت دیگری که در زمان عودت قابل شناسایی باشد الصاق و پروانه صادرات موقت صادر و در متن پروانه مدتی را که بعد از انقضای کالا به کشور عودت داده شود قید می گردد و سپس در اختیار صاحب کالا جهت صدور قرار می گیرد.

تمدید مدت پروانه صادرات موقت

اگر منظور صاحب کالا از صادرات موقت ( خروج موقت ) در مدت اعتبار پروانه انجام نشود می تواند از گمرک صادر کننده پروانه ، تقاضای تمدید کند . گمرک صادر کننده پروانه قادر است به مدت سه ماه پروانه را تمدید نماید و مازاد بر آن تمدید مهلت با موافقت دفتر صادرات گمرک ایران می باشد .

     بخش دوم : وسائط نقلیه از نوع لوکوموتیو ، واگن ، هواپیما و حتی کشتی متعلق به کشور ایران که بطور منظم در خطوط بین ایران و کشورهای خارجی در حرکت هستند مشمول عنوان صادرات موقت می باشند.

     این وسایل از انجام تشریفات تسلیم اظهارنامه صدور موقت و تودیع پیمان ارزی معاف هستند و تنها موظف به ارائه اظهارنامه اجمالی یا ارائه و تسلیم یک نسخه مانیفست در هر مسافرت می باشند . در خصوص وسائط نقلیه و حتی چهارپایان و وسایل غیر موتوری به طور کلی و نیز وسائط نقلیه شخصی می بایست اظهارنامه موقت و پروانه خروج صادر شود . پروانه صدور موقت وسائط مذکور به مدت یکسال اعتبار دارد و در فاصله این مدت وسیله نقلیه مذکور می تواند به دفعات رفت و آمد نماید . در این مدت مراتب ورود و خروج در گمرک مرزی با قید تاریخ پروانه ثبت می شود . صدور پروانه خروج موقت وسائط نقلیه موتوری و غیر موتوری مذکور منوط به ارائه پروانه شناسایی صادره از نیروی انتظامی است .

     بخش سوم : دامهایی که برای تعلیف به طورموقت از کشور خارج می شوندمشمول عنوان صادرات موقت بوده و در ورود از پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی و عوارض معاف می باشند .

     نتایج دامهای مذکور که درمدت تعلیف بوجود آمده اند نیز در بازگشت از پرداخت وجوه مزبور معاف است . تشریفات خروج و معاودت این دامها تابع مقررات آئین نامه مخصوص تعلیف اغنام و احشام مصوب هیئت وزیران می باشد .

 انواع کالاهای صادراتی از نظر مجوز خروج

کالاهای صادراتی به سه گروه تقسیم می شوند:

1- مجاز

2- مشروط

3- ممنوع الصدور

کالای مجاز: کالایی است که با صدور آن با رعایت ضوابط نیاز به کسب مجوز ندارد. منظور از ضوابط امنیت صادرات برخی کالاها با رعایت این ضوابط انجام می شود مثل اخذ گواهی استاندارد.

کالای مشروط: کالایی است که صدور آن با کسب مجوز امکان پذیر است.

کالای ممنوع الصدور: کالایی است که صدور آن به موجب شرع مقدس اسلام به اعتبار خرید و فروش یا مصرف ( همانند مشروبات الکلی و آلات قمار) و یا به موجب قانون ممنوع است (همانند اشیاء میراث فرهنگی و عتیقه). همچنین دولت می تواند بنا به مقتضیات و شرایط خاص زمان با رعایت قوانین مربوطه صدور بعضی از کالاها را ممنوع نماید.

نحوه صدور کتب ، نشریات ، فیلم ، نوار ، تابلو نقاشی ، و سایر آثار فرهنگی هنری

     صدور کتب و نشریات ، فیلم ، نوار که نشر و پخش آنها در کشور ممنوع نیست مجاز است . صدور تابلوی نقاشی و سایر آثار فرهنگی با مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجاز می باشد .

خروج کالا برای شرکت در نمایشگاههای خارجی

     کالاهایی که با تایید مرکز توسعه صادرات ایران به منظور عرضه در نمایشگاههای خارجی به خارج از کشور ارسال می گردد بدون مطالبه کارت بازرگانی و مجوز صدور با رعایت سایر مقررات قابل خروج از کشور می باشد.

ارسال نمونه کالا

     ارسال نمونه کالا اعم از ساخت داخل یا خارج به عنوان نمونه تجاری برای آزمایش، تجزیه یا تعمیر در صورتی که در حجم تجاری یا قانونی نبوده و از نوع عتیقه نیز نباشد بدون مطالبه کارت بازرگانی و مجوز بلامانع است