حمل و نقل ابزاری برای جابجایی کالا ، اجناس و انسان ها محسوب می شود . عرف و قوانین و مقررات حمل کالا و حمل مسافران و کاربران حمل و نقل شهری دارای تفاوت های عمده ای هستند که در ادامه مقاله آنها را بررسی خواهیم کرد .
در پروسه حمل کالا قوانین و روش های جابجایی کالا ، مجوزحمل و نقل کالا ، مدارک لازم و قوانین گمرکی و همچنین ابعاد ، جنس و وزن کالا بسیار مورد توجه هستند در حالی که در حمل ونقل شخصی وعمومی طراحی وسیله نقلیه به منظور تعبیه استاندارد های لازم برای تعداد مسافران و میزان باری که حمل می کنند مورد بررسی و توجه قرار می گیرند .
اگر پروسه حمل و نقل مربوط به جابجایی شهروندان به صورت عمومی به منظور مسافرت های شهری ، بین شهری یا برون مرزی باشد به آن حمل و نقل عمومی گفته می شود . در این نوع خدمات، سفر به صورت اشتراکی توسط افرادی ناشناس بدون توافق قبلی انجام می‌شود . اگر حمل و نقل با استفاده از وسایل نقلیه شخصی انجام شوند به تعبیری حمل و نقل شخصی نامیده می شود .
حمل و نقل عمومی مسافران به صور جاده ای ، هوایی ، ریلی و دریایی امکان پذیر است که با وسایل نقلیه ای چون تاکسی (اتومبیل سواری ) ، اتوبوس ، مترو و منوریل برای حمل و نقل شهری انجام می شود . در برخی از کشور ها نقل مکان مسافران در شهر با استفاده از قایق ها و کشتی های آبی نیز صورت می گیرد .
همچنین ماشین های سواری و اتوبوس ها ، قطار ، هواپیما و کشتی به منظور حمل ونقل بین شهری انجام می شوند . برای حمل و نقل مسافرانی که بین شهر های یک کشور مسافرت می کنند نیازی به مجوز عبور و مرور نخواهد بود .
در حمل و نقل برون مرزی ، مسافرانی که قصد مسافرت از نقطه ای در یک کشور به کشوری دیگر را دارند نیزاز وسایل نقلیه هوائی ، دریایی ، جاده ای و ریلی مانند هواپیما ، قطار ، اتوبوس و کشتی استفاده می شود . عبور و مرور در بین کشور ها به غیر از کشور های عضو اتحادیه اروپا نیازمند پاسپورت و مجوزعبور ( ویزا ) می باشد . البته با توجه به مقررات بین کشور ها اخذ ویزا برای نقل مکان بین کشور هایی مشخص ، لازم نخواهد بود . لازم به ذکر است برای سفرهای برون مرزی با اتومبیل شخصی ، مراجعه به گمرک و دریافت پلاک و گواهینامه ی بین المللی ضروری می باشد .
کشور هایی که برای مسافرت به آنها از ایران نیاز به ویزا نداریم عبارتند از :
ارمنستان، بنگلادش، اندونزی، لائوس، ماکائو، مالدیو، مالزی، نپال، تیمور، سریلانکا و ترکیه ، دومینیکا ، هائیتی و جزایر کوک ، میکرونزیا ، نیو و الائو