حمل و نقل بین المللی : بیمه نامه چیست ؟ بارنامه چیست ؟ تفاوت اینها در چیست ؟

برای روشن شدن تفاوت بارنامه ، راهنامه و بیمه حمل کالا به اطلاعات زیادی نیاز داریم . در این رابطه به بررسی بارنامه در ساز و کار حمل و نقل دریایی و سپس تعریف بیمه بابری می پردازیم . همچنین به اسناد مشابهی که در این زمینه در این خصوص تبادل می شوند می پردازیم .
اصل لزوم صدور بارنامه : 

منتظر با بیان اینکه در خصوص این قرارداد زمانی ما لفظ قرارداد باربری یا حمل و نقل را به کار می‌بریم که یک سندی به نام «بارنامه دریایی» یا اسناد مشابه وجود داشته باشد، می‌گوید: بنابراین قرارداد باربری زمانی وصف قرارداد به خودش می گیرد که متضمن بارنامه دریایی یا اسناد مشابه باشد، در غیر این صورت ما آن قرارداد را به عنوان قرارداد حمل و نقل موضوع قانون دریایی، نمی شناسیم.

به گفته این مدرس دانشگاه وقتی عملیات بارگیری کالا تمام می‌شود، بر اساس قوانین دریایی، فرمانده کشتی مکلف است تا 24 ساعت بارنامه دریایی صادر کند. در قوانین دریایی به این عمل «اصل لزوم صدور بارنامه دریایی» می‌گویند و مقررات قانون دریایی ایران بر این اصل تاکید دارد.

خصوصیات و آثار حقوقی بارنامه : 
این مدرس دانشگاه تاکید می‌کند: اگرچه قانون دریایی ایران به تمام آثار حقوقی ناشی از بارنامه دریایی اشاره نکرده است، اما با توجه به اصول و عرف بین‌المللی که قانون‌گذار در ماده 194 قانون دریایی به آن اشاره کرده و در مواقع سکوت ملاک آن را پذیرفته است و همچنین مقررات کنوانسیون 1924 بروکسل خصوصیات و آثار بارنامه دریایی را می‌تواند مورد توجه و لحلاظ قرار داد.

وی در ادامه به تعریف بارنامه دریایی بر اساس بند 7 ماده 52 قانون دریایی ایران می‌پردازید و می‌گوید: «بارنامه دریایی سندی است که مشخصات کامل بار در آن قید و توسط فرمانده کشتی یا کسی که از طرف او برای این منظور تعیین شده است امضا و به موجب آن تعهد شود بار توسط کشتی به مقصدی حمل و به گیرنده تحویل داده شود. بارنامه دریایی یا اسناد مشابه آن به منزله رسید دریافت بار است.»

دکتر «مهدی منتظر» ؛ حقوقدان، عضو هیات علمی دانشگاه و وکیل پایه یک دادگستری  اطلاعاتی درباره تجارت دریایی با تاکید بر بارنامه و خصوصأ بارنامه دریایی ارائه می کند. منتظر با بیان اینکه قانون حمل و نقل دریایی ایران قرارداد حمل و نقل دریایی را در بند 2 ماده 52 چنین تعریف کرده است:« قرارداد باربری، فقط قراردادی است که بر اساس بارنامه دریایی یا اسناد مشابه دیگری که برای حمل و نقل کالا از طریق دریاست منعقد می‌شود و نیز هر بارنامه دریایی یا اسناد مشابه دیگری که به استناد آن قرارداد اجاره کشتی رابطه بین متصدی باربری و دارنده بارنامه یا سند مذکور را از زمان صدور تعیین کند، قراراد باربری تلقی می‌گردد.» به «حمایت» می‌گوید: این تعریف از جزو (ب) ماده یک کنوانسیون 1924 بروکسل اقتباس شده است و بر اساس آن،‌ قرارداد باربری یا همان قرارداد حمل و نقل منعقد نمی‌شود مگر بر اساس بارنامه دریایی یا اسناد مشابه.

 

بیمه حمل کالا یا بیمه باربری را نباید با بیمه مسئولیت متصدیان حمل اشتباه گرفت. بیمه باربری مثل سایر بیمه های اشیاء و اموال تابع اصل غرامت است، یعنی بیمه نباید موجد درآمد و سود بیمه گذار گردد و بیمه گذرا باید نسبت به آن دارای نفع بیمه پذیر باشد.

به موجب بند ۱ ماده ۲۲ قانون بیمه مصوب سال ۱۳۱۶ «در بیمه حمل و نقل  خسارت برحسب قیمت مال در مقصد حساب می‌شود» حداکثر تعهد بیمه گر بهای تمام شده کالا یا بهای روز آن در مقصد است. در بیمه نامه ها اجازه استفاده از وسایل مختلف  حمل و نقل پیش بینی شده است و بهمین دلیل کالا می‌تواند با هر یک از شیوه های مختلف حمل گردد.

بیمه باربری به دو دسته کلی داخلی و خارجی تقسیم می‌شود. بیمه های داخلی تابع قوانین داخلی و مقررات بیمه مرکزی است، در حالی که بیمه های خارجی از موازین و مقررات و شرایط بین المللی تبعیت می‌کند.

بیمه آسیا در وبسایت خود بیمه  مسئولیت شرکتهای حمل و نقل بین المللی کالا از طریق جاده را چنین تعریف می کند که :

" عبارت است از بیمه مسئولیت بیمه گذار ، درمقابل صاحبان کالا و یا ذوی الحقوق دیگر طبق مقررات کنوانسیون ((CMR )) در رابطه با راهنامه های (Way Bill) حمل ونقل بین المللی کالا از طریق جاده که توسط بیمه گذار صادر می شود .  "

پوشش قرارداد CMR ، تابع کنوانسیون CMR می باشد .
برای اطلاع از تعرفه ها و روش محاسبه حق بیمه ی آسیا ، می توانید به پرتال اطلاع رسانی bimehasia.com مراجعه کنید .

  .

 .

  .

اصطلاحات رایج در انواع بیمه های باربری :

 

کالا CARGO : در تعریفی کلی و ساده عبارتست از کلیه اجناسی که توسط کشتی یا وسیله حمل ارسال می‌گردد.

بیمه نامه باز OPEN POLICY  : قراردادی است کلی که مقدار زیادی کالای مشخص را طبق شرایطی توافق شده بیمه می‌کند. بازرگانانی که مقادیر قابل توجه از کالا واجناس و مواد را مبادله می‌کنند از این بیمه نامه استفاده می‌کنند، مشروط بر اینکه در مورد هر محموله اطلاعات لازم را به بیمه گر بدهند. در مورادی که تنظیم اسناد و ارائه بیمه نامه ضروری باشد، بیمه نامه ای تحت شمول و در چارچوب «بیمه باز» صادر می شود. در این این صورت بیمه گذار به طور ادواری (مثلا ماهی یک بار)صورت محمولات حمل شده حودرا به بیمه گر اطلاع می‌دهید و بیمه گر متقابلا صورت حساب حق بیمه را برای مشتری ارسال و حساب های قبلی را تسویه می‌کند.

بیمه نامه انفرادی:در مواردی که کالا به مقدار معین ومشخص ارسال میشود کاربرد دارد و برای هر محموله بیمه نامه اختصاصی صادر می‌شود.

کالای روی عرشه DECK CARGO :کالاهایی که روی عرشه بارگیری می‌شوند در معرض خطر بیشتری قرار دارند تا محمولاتی که در خن کشتی جای داده می‌شوند. لذا این نوع کالا را معمولا تحت بیمه تمام خطر پوشش می دهندو حق بیمه بیشتری برای آن پرداخت می‌گردد هر چند سایر شقوق یا شرایط بیمه ای مثل شرایط C و B نیز میتواند با شرایط خاص استفاده شود.

نوع کالا  TYPE OF CARGO:علاوه بر حالت های یاد شده بعضی اجناس به خودی خود خطر پذیرندو بایستی تحت شرایط ومراقبت ویژه حمل شوند. مثل سیمانی که در کیسه و یا روغنی که در بشکه حمل می شود که احتمال ریزش ونشست در آنها زیاد است که برای آنها شرایط خاص در بیمه نامه قید می‌گردد.

نرخ یا حق بیمه RATE/ PREMIUM   :مبلغ یا میزان حق بیمه عمدتا تابع شرایط بیمه خریداری شده است. پرداخت حق بیمه شرط ایفای تعهد توسط بیمه گر است و غالبا بایستی همزمان با صدور بیمه نامه (یاقبلا) پرداخت گردد. معهذا بین طرفین می‌تواند توافق دیگری به عمل آید.

نکته مهم :به هرحال، علاوه بر موارد مذکور در فوق نرخ حق بیمه و میزان حق بیمه پرداختی متاثر از عوامل زیر نیز می‌باشد:

• شیوه حملMODE (MEANS)OF TRANSPORT:حمل هوایی در مقایسه با حمل زمینی و دریایی و یا ریلی مشمول۲۵%تخفیف است از طرف دیگر چنان چه محمولات با کشتی های طبقه بندی نشده و یا شناورهای فرسوده حمل شوند اضافه نرخ هایی از محمولات آنها اخذ خواهد شد.
• بسته بندیPACKING: حمل برخی از محمولات در برخی از انواع بسته بندی ها می‌تواند مشمول تخفیف قرار گیرد. مثلا نرخ بیمه مواد شیمیایی به صورت پودر در بشکه کمتر از نرخ همان مواد در کیسه های کاغذی یا پلاستیکی است. علاوه بر آن حمل کالا در کانتینر نیز مشمول تخفیف۲۰% (از مبداء تا مقصد) است. حمل کالا روی عرشه: به جز محمولاتی که عرفا روی عرشه کشتی حمل می شوند مانند محمولات حجیم، کالاهای خطرناک و یا کانتینر، سایر انواع محمولات در صورتی که روی عرشه حمل شوند، مورد مشمول اضافه نرخ خواهد بود.

بیمه گر یا INSURER :شخصی حقوقی است که در قبال حق بیمه ای که از بیمه گذار دریافت می‌کند به موجب قرار داد یا بیمه نامه، او را در مقابل خطرات مورد بیمه تحت پوشش قرار می‌دهد و اصطلاحا به وی UNDERWRITER نیز می‌گویند.

بیمه گذار یا بیمه شده INSURED :شخصی است که با پرداخت حق بیمه خود را در مقابل خطراتی- که قابل بیمه شدن باشند- بیمه می‌کند.

بیمه نامه یا INSURANCE POLICY :سندی است که به منزله قرارداد بیمه و موید آن است وبه موجب آن بیمه گر متعهد می‌گردد که در صورت تحقق خطر، ضرر و زیان بیمه گذار را جبران می‌نماید.

ارزش کالا یا مبلغ بیمه (SUM INSURED) :مبلغ بیمه معمولا توسط بیمه گذار اعلام میشود و هر گاه محلی برای بدگمانی وجود نداشته باشد، بیمه گر آن را می‌پذیرد. مبلغ یا سرمایه بیمه غالبا هزینه حمل ودرصدی بابت جبران منافع فروشنده یا ذینفع (۱۰ درصد) را نیز در بر می‌گیرد. حسب مورد حقوق و عوارض گمرکی نیز می‌توان به مبالغ مزبور افزود و بیمه نمود. این واژه را «سرمایه بیمه» نیز گفته اند.

خسارت همگانی یا   GENERAL AVERAGE:گفته شده است که کلمه AVERAGE از کلمه آواری گرفته شده است و در متون حقوقی ایران نیز کلمه آواری به کار رفته است. به هر حال «جنرال اورج» مساله ای سوای بیمه و در واقع متضمن حمل و نقل دریایی است. روش یا راهکاری است برای توزیع یک زیان یا خسارت میان همگان در جهت برقراری عدالت. در حین سفر ممکن است لازم آید که مقداری از کالا به دریا ریخته شود JETISSON . این کالا ممکن است متعلق به یک یا چند نفر باشد و نه الزاما متعلق به همه کسانی که باری در کشتی دارند. کالایی که به دریا انداخته شده است و در واقع مالی است که به خاطر نجات بقیه اموال موجود در کشتی فدا شده است بنابراین حق اینست که آنهایی که اموالشان حفظ شده و یا کمتر ضرر دیده اند، خسارت دیگران را جبران کنند. خسارت همگانی، تابع مقررات یورک-آنتورب، مصوب سال ۱۹۷۴ و اصلاحیه سال ۱۹۹۰ آن می‌باشد. قاعده A در مقررات مزبور می‌گوید: «عمل خسارت (زیان) همگانی منحصرا در زمان تحقق خواهد یافت که تفدیه با صرف هزینه های فوق العاده، عملا و به شیوه ای معقول و مناسب برای رعایت ایمنی مشترک و حفظ اموال از مخاطراتی که در یک سفر دریایی مشترک ممکن است پیش آید صورت پذیرد»

ماده ۱۸۵ قانون دریایی ایران نیز زیان (خسارت) همگانی را چنین تعریف کرده است:

 

" مخارج فوق العاده و خسارتی که به طور ارادی برای حفظ و سلامت کشتی و مسافر و بار به وجود آمده است اصل زیاد همگانی صرفا در حقوق دریایی و حمل و نقل دریایی کالا تحقق می‌یابد. "

 

سهم بیمه گذار از خسارت فرانشیز FRANCHISE  : به معنی مبلغی است که خسارت بایداز آن بیشتر شود تا بیمه گر خسارت را بپذیرد. گاهی به صورت رقم مطلق و یا درصدی از مبلغ خسارت ذکر می‌شود.

تلف کلی TOTAL LOSS :

که دو نوع است:

- واقعی ACTUAL LOSS یعنی وقتی کالا مثلا در حادثه آتش سوزی یا غرق شدن کلا از بین برود، و

- فرضی CONSTRUCTIVE ، وقتی است که هزینه مرمت، تعمیر و یا بازسازی کالا آن قدر باشد که از ارزش واقعی آن تجاوز کند. که در این صورت بیمه گر ترجیح می‌دهد غرامت آن را بپردازد.

آسیب دیدگی کالا DAMAGE : یعنی وقتی که کالا وجود دارد ولی صدمه دیده است.

خسارت جزیی PARTIAL LOSS: یعنی قسمتی از کالا که از بین رفته است مثلا یک یا چند کارتن، بسته و امثالهم.

جبران خسارت (غرامت) INDEMNITY: که حداکثر برابر ارزش بیمه شده کالا می‌باشد.

ضرورت شناخت مسئولیت های بیمه ای خریدار و فروشنده

BUYER/ SELLER'S RESPONSIBILITIES

مسئولیت بیمه کردن کالا با صاحب کالاست، هر چند او می‌تواند از طرف خود نماینده ای تعیین کند و این کار را به او محول نماید. هر شخص دیگری که به صورت بالقوه مالک کالا باشد نیز این اختیار را دارد ولی به هر حال به هنگام بروز واقعه و مطرح شدن خسارت ذی نفع باید بتواند مراتب ذی نفع بودن خود را اثبات نماید. در معامله کالا، مالکیت از فروشنده به خریدار می‌رسد و قرارداد فروش است که مسئولیت های طرفین را مشخص می‌سازد و این مسئولیت ها و نحوه تعیین آنها معمولا طبق شرایط INCOTERMS معلوم می‌گردد. در هر معامله ای هم خریدار و هم فروشنده بایستی به مسئولیت های خود بر اساس قرار داد منعقده واقف باشند و توجه داشته باشند که این مسئولیت از چه مقطع زمانی در جریان انتقال کالا از فروشنده به خریدار منتقل می‌شود.

شرایط CIF, CPT,FOB و... ناظر بر این موضوع و مرحله اند.

خریداری که کالایی را با شرط FOB می خرد یا فروشنده ای که با شرط CIF می فروشد می داند که مسئولیت تامین بیمه با اوست. نوع بیمه ای را که نیاز او را معلوم می‌کند می داند و یا با مشاوره یا متخصص امر از آن مطلع می شود. به همین علت وقوف بر انواع بیمه و دایره شمول آنها برای هر یک از طرفین ضروریست. به عنوان مثال خریداری که کالایی را با شرط CIF می خرد احتمالا نمی داند که فروشنده چه نوع بیمه ای را برای او منظور و تامین کرده است و احتمال دارد-در صورت کم توجهی چنان چه خسارتی بر کالا وارد آمده باشد متوجه شود که بیمه تامین شده ضرر و زیان او را جبران نمی کند. متقابلاً فروشنده ای که کالایی را با شرط EXWORK می‌فروشد ممکن است خوشحال باشد که با خروج کالا از کارخانه یا انبارش دیگر مشکلی نخواهد داشت. اما اگر فروش با پرداخت مهلت دار انجام شده باشد و خریدار به هر دلیل از قبول کالا امتناع کند، چه خواهد شد؟

فرض کنید کالایی طبق قرار داد با شرط تحویل در مقصد نهایی مثلا تهران فروخته و بیمه شده و فروشنده، مثلاً در بانکوک کالای خاص را که در ۵۰.۰۰۰ دلار ارزش دارد با یک ضریب۱۵ درصد اضافی (به عنوان حاشیه سود خریدار) جمعاً به مبلغ ۵۷۵۰۰ دلار بیمه کرده است. حال اگر پس از ورود کالا به بندرعباس و ترخیص از گمرک- با پرداخت معادل ۳۰۰۰۰دلار حقوق و عوارض گمرکی این محموله که تا کنون حدود ۹۰۰۰۰ دلار برای خریدار خرج برداشته در یک حادثه و به هنگام حمل از بندر به تهران کلاً از بین برود بیمه گر فقط۵۷۵۰۰ دلار را خواهد پرداخت و بقیه آن از کیسه خریدار خواهد رفت!

شرایط بیمه انستیتوی بیمه گران کالا

CONDITIONS OF INSURANCE INSTITUTE CARGO CLAUSES

در سال های اخیر شرایطی جدید توسط انستیتو بیمه گران لندن تحت عنوان فوق و شامل موارد زیر جایگزین اصطلاحات قبلی چون A.R,WA,FPA شده اند:

۱-شرایط بیمه کالا A یا INSTITUE CARGO CLAUSE (A)

۲- شرایط بیمه کالا B یا INSTITUE CARGO CLAUSE  (B)

۳- شرایط بیمه کالا C یا INSTITUE CARGO  CLAUSE (C)

۴- شرایط بیمه کالا A.R یا INSTITUE CARGO CLAUSE (A.R)

به علاوه، بسط شرایط و گنجاندن شرایطی برای پوشاندن برخی خطرات و یا انطباق وضعیت هر حمل با نیازهای آن، در بیمه نامه های باربری متداول گردیده است. این شرایط که به صورت چاپ شده به بیمه نامه های باربری الصاق می‌شوند به شرح زیر اند:

۱-شرایط طبقه بندی CLASSIFICAITION CLAUSE (برای محمولاتی که به وسیله کشتی حمل می‌شوند.)

۲-شرایط جنگ WAR CLAUSES (CARGO)

۳-شرایط اعتصاب و اغتشاش STRIKES, RIOTS AND CIVIL COMMOTIONS CLAUSES

۴-شرایط عدم تحویل NON-DELIVERY (INSURED VALUE) CLAUSE

۵-شرایط سرقت ، دله دزدی و عدم تحویل THEFT PILFERAGE NON-DELIVERY CLAUSE

۶-شرایط خسارات نامشهود CONCEALED (UNDISCLOSED) DAMAGE CLAUSE

پوشش بیمه ای جامع یا به عبارت دقیق تر : INSTITUTE CARGO CLAUSE (A)

این نوع بیمه تمام خطرات ناشی از تلف شدن، گم شدن، و یا خسارت دیدگی کالا را پوشش می‌دهد مگر مواردی که صراحتا در بیمه نامه به طور دیگری قید و مستثنی شده باشد. این بیمه از بسیاری جهات شبیه" شرایط تمام خطر" ALL RISK است که در سال ۱۹۶۳ تدوین و عرضه شده بود با این تفاوت که مخاطرات ناشی از ورشکستگی و تقصیر مالی صاحب ، مدیران، اجاره کنندگان و کارکنان کشتی را در بر نمی گیرند. بنابراین مثلاً هر گاه کشتی به علت مشکلات مالی و یا ورشکستگی صاحب آن قادر به ادامه مسیر نبوده و کالا در مکانی سوای مقصد تعیین شده، تخلیه شود، هزینه های بارگیری مجدد و فرابری و رساندن کالا به مقصد در شمول بیمه نخواهد بود. این شرط بدان سبب در این نوع بیمه منظور شده است تا فرستندگان کالا را از انتخاب متصدیان حملی که توان مالی کافی ندارند بر حذر دارد. بسته بندی نامناسب و ناکافی نیز از شمول این بیمه خارج است.

به طور کلی تفاوت کلازهای C,B با کلاز A در اینست که در C,B از خطرات تحت پوشش نام برده می‌شود ولی در A از این خطرات نام برده نمی شود بلکه شامل بیمه خطرات است مگر در مورادی که استثناء شده باشد که در موارد ۴-۵-۶ و ۷ شرایط عمومی بیمه نامه آمده اند.

۲CLAUSE B , C : CLAUSE B دامنه شمولی گسترده تر از CLAUSE C که موارد زیر را پوشش می‌دهد، دارد:

۱-آتش سوزی و انفجار ۲-به گل نشستن، زمین گیر شدن، غرق یا واژگون شدن کشتی یا کرجی ۳-واژگونی یا از خط خارج شدن وسیله نقلیه زمینی ۴-تصادم کشتی یا وسیله نقلیه با هر جسم خارجی غیر از آب ۵-تخلیه اضطراری کالا در بندر پناه ۶-خسارت همگانی ۷-هزینه های نجات و جلوگیری از توسعه خسارت (به دریا ریختن کالا)

مزیت های کلاز B نسبت به C یا خسارت هایی که در کلاز B تحت پوشش است که در C نیست عبارتند از:

۱-زلزله،آتشفشان و صاعقه ۲-آب روفتگی کالا از روی عرشه۳-ورود آب دریا یا رودخانه به داخل کشتی و کانتینر و وسیله حمل زمینی و محل نگهداری کالا ۵-تلف کلی هر بسته در کشتی و یا هنگام تخلیه و بارگیری از یا به کشتی.

مزیت های کلاز A نسبت به B :

۱-طوفان ۲-دزدی دریایی وسرقت ۳-خسارت های ناشی از فعل یا ترک فعل اشخاص ثالث ۴-خسارت های ناشی از آفتاب و باران و هوا (دم) ۵-عدم تحویل ۶-دله دزدی ۷-ریزش ، کسری کرم زدگی، موش خوردگی ... ۸-آلودگی به روغن ، گل ، اسید بو گرفتگی از کالای مجاور ۹-خسارت ناشی از قلاب و آسیب های لب پریدگی ، شکستگی ، خراشیدگی و...

موارد استثناء یا عدم شمول بیمه در کلازهای A , B , C

ورشکستگی در هر سه کلاز A,B,C مصداق دارد، من باب تذکر به فرستنده است نسبت به انتخاب متصدی حمل و حصول اطمینان از توانایی های مالی و عملیاتی او. معهذا چنان چه بیمه گذار مایل باشد می‌تواند ضمن مذاکره و پرداخت حق بیمه اضافی پوشش مورد نظر را خریداری نماید.

خطای عمد یا سوء نیت تحت عنوان MALICIOUS DAMAGE CLAUSE شناخته شده است.

موارد استثناء:

۱. سوء نیت و عمل عمدی و ارادی بیمه گذار

۲. ناکافی یا نامناسب بودن بسته بندی و بار چینی

۳. عیوب ذاتی کالا

۴. زیان بلا فصل حاصل از تاخیر

۵. زیان حاصل از ورشکستگی و یا قصور مالی مالکان و متصدیان کشتی

شرط استثناء عدم قابلیت دریا نوردی

۱. عدم قابلیت دریانوردی کشتی یا کرجی

۲. نامناسب بودن دریانوردی کشتی یا مرجی برای حمل مطمئن مورد بیمه

(مشروط به اینکه بیمه گذار از این مساله مطلع بوده باشد)

شروط استثناء جنگ

۱. جنگ، شورش، قیام یا عمل خصمانه...

۲. تصرف، ضبط توقیف و ممانعت (جز دزدی دریایی)

۳. جنگ افزارها (مین ، اژدر....) عمل نکرده

شرط استثناء خطر اعتصاب

۱. اغتشاشات کارگری، آشوب ها وناآرامی ها

۲. عملیات تروریستی

شروط مفصل ناظر بر پوشش های بیمه ای و اسثنائات آن، حسب مورد، در شرح مندرج در بیمه نامه های صادره به موجب هر یک از کلازهای سه گانه آمده است.

استثنائات یاد شده نیز در عملیات بیمه گری فلسفه و توجیهات خود را دارند.

بنا به آنچه گفته شد توصیه می‌شود که بارفرابران- در مواردی که مسئولیت تامین بیمه کالا را تقبل می‌کنند- در صورت لزوم بیمه تمام خطر را با شمول بر مخاطرات محتمل ابتیاع نمایند.

باید توجه داشت که حق بیمه تمام خطر یا A.R به خودی خود خطرات غیر عادی چون ، اعتصاب،بلوا و اغتشاش ... را پوشش نمی دهند و مستلزم تامین بیمه (شرایط اختصاصی) هستند . لهذا باید دقت نمود که موارد خطر و مخاطرات (RISK) مورد نظر به صراحت و به دور از هر گونه ابهام در متن بیمه نامه قید گردد.

خلاصه ای از خطرات تحت پوشش شرایط انستیتو بیمه گران

شرایط بیمه های C,B مقرر می‌دارد که فقدان یا خسارت دیدگی حتی المقدور ناشی از علتی که باعث آن شده است، باشد.

توضیح چند نکته:

۱. سرقت : در عرف بیمه های باربری دریایی سرقت باید همراه با زور و تهدید باشد و از دله دزدی که می‌تواند توسط خدمه خود کشتی انجام شود متفاوت است. در شرایط C وBاین خطر را می‌توان با توافق بیمه گر به دست آورد ولی در شرایط A تحت پوشش است.

۲. عدم تحویل : عدم تحویل ممکن است ناشی از دله دزدی و یا کالا به دلایل نامعلومی مفقود شده باشد که تشخیص این دو مشکل است : اگر دلیل عدم تحویل مشخص باشد (مثلا در اثر حادثه ، آتش سوزی یا به دریا ریختن) دیگر عبارت عدم تحویل مورد آن صادق نیست. ب ههر حال این خطر وقتی تحت پوشش قرار می‌گیرد که پوشش بیمه ای لازم برای آن تامین شده باشد.

۳. دله دزدی و عدم تحویل به صورت یک کلاز CLAUSE درآمده و ضمیمه بیمه نامه های انستیتو بیمه گران لندن می‌گردد. بیمه گر در زمان پرداخت غرامت به گواهی عدم تخلیه و کسر تخلیه نیاز دارد تا بتواند با استفاده از حق جانشینی به عامل بروز کسری مراجعه نماید.

۴. عمل عمد کارکنان BARRATARY عبارتست از هر نوع عمل عمدی و تقلب که از طرف ناخدا یا کارکنان کشتی انجام پذیرفته باشد و خارج از وظایف شغلی و موازین قانونی باشد.

۵. قابلیت دریانوردی  SEAWORTHINESS: بارفرابری که در ازای تسلیم بارنامه، کالا را جهت حمل در اختیار می‌گیرد، بایستی برای احتراز از این استثناء بیمه ای دقت های لازم را معمول دارد. کشتی ها غالبا دارای گواهی قابلیت دریانوردی هستند که با بررسی آن می‌توان به مناسب بودن کشتی برای حمل کالای مورد نظر پی برد.

بررسی و تعیین خسارت LOSS ADJUSTING

هر نوع خسارت یا فقدان کالا بایستی بلافاصله به بیمه گر و یا نماینده او گزارش شود . کارشناس بیمه ماموریت خواهد یافت که خسارت وارده را بررسی و تقویم نماید. علاوه بر گزارش حادثه و اعلام خسارت یا CLAIMS NOTIFICATION مدارک زیر نیز باید ارائه شود.

الف- در مورد خسارت جزیی

۱. یک نسخه از بارنامه

۲. صورت حساب فروشنده و لیست بسته بندی

۳. هر نوع مکاتبه ای به اشخاص ثالث نسبت به مورد خسارت

۴. گواهی یا تاییدیه کسر تخلیه و صورت مجلس کسری یا خسارت دیدگی کالا و گزارش حمل کننده

۵. صورت حساب هزینه تعمیرات یا جایگزینی

ب- در مورد خسارت کلی

۱. اصل بیمه نامه یا گواهی بیمه

۲. نسخه اصلی بارنامه

۳. نسخه ای از صورت حساب فروشنده

۴. اعتراضیه ابلاغی به ناخدای کشتی (متصدی حمل)

۵. گزارش حادثه منجر به ایجاد خسارت یا فقدان کالا

۶. رونوشت کلیه مکاتبات انجام شده مرتبط با مساله

در مورد هزینه تعمیرات یا جایگزین باید توجه داشت که قبل از اقدام موضوع به اطلاع بیمه گر رسیده و موافقت اوکسب شده باشد

وظایف بیمه گذار و پرداخت هزینه کارشناسی یا ارزیابی

DUTIES OF THE INSURED SURVEILLANCE

پرداخت هزینه کارشناسی به عهده مدعی خسارت است که البته در صورت قبول و پرداخت غرامت توسط بیمه گر منظور و مسترد خواهد شد.

بیمه گذار در صورت بروز حادثه و فقدان یا خسارت کالا وظایف زیر را برعهده دارد:

۱-هر اقدامی را به منظور جلوگیری از توسعه خسارت به عمل آورد. که اصلی مهم در پوشش های بیمه ایست .

۲-بر علیه حمل کننده، مسئولین بندر و یا هر شخص دیگری که در بروز خسارت مقصر بوده و یا ذی مدخل بوده است ادعای خسارت و در صورت لزوم اقامه دعوی نماید.

۳-به هیچ وجه در مواردی که از سلامت و صحت کالا اطمینان ندارد، دریافت کالا بدون کم و کاسب را تایید نکند.

۴-در مواردی که کالا در کانتینر تحویل می‌شود از صحت لاک و مهر اطمینان حاصل نماید و در صورت مشاهده عیب و نقص مراتب را در رسید کالا درج و منعکس نماید. هر نوع مدرکی را که بتواند دست خوردگی لاک و مهر و یا عیب و نقص در کانتینر را اثبات نماید، تهیه و نگهدارد.

۵-هر گونه کم و کاست و عیب و نقص آشکار را بلا فاصله به حمل یا نماینده او گزارش و به طور مکتوب منعکس و ادعای خسارت نماید.

۶-در حمل دریایی در صورت آشکار نبودن خسارت، ظرف سه روز و در سایر شیوه های حمل حسب ضوابط و شرایط قطع مروز زمان خاص شیوه حمل مربوطه، از تاریخ تحویل کالا و اطلاع یافتن از وضع کالا ،مراتب خسارت یا کم و کاست آن را به حمل کننده اطلاع داده و گزارش نماید.

۷-از مقررات و موازین بندری و گمرکی و قوانین حاکم در حد لزوم اطلاع داشته باشد. مثلا اینکه بارنامه به فاصله یکسال از تاریخ تحویل کالا مشمول مروز زمان میگردد. لهذا بایستی در هر مورد طبق ضوابط حاکم قطع مرور زمان نماید.