در این مقاله صنعت حمل و نقل دریایی و موانع پیش رو برای ساخت کشتی ها وجود دارند بررسی می شود .
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد مقررات و کسب و کار شرکت های حمل و نقل دریایی به مقاله زیر رجوع کنید .
شروع :
اگرچه صنعت کشتی سازی از قدمت زیادی برخوردار است اما سهم ایران علی رغم داشتن ۳ هزار کیلومتر ساحل آبی به دلایل زیادی ، از این تجارت بسیار ناچیز است.
صنعت کشتی‌سازی همچون صنعت خودروسازی جزعی از صنایع مادر شناخته می‌شود و هرگونه توسعه و پیشرفت در این صنعت می‌تواند همزمان صنایع وابسته ی کشور از قبیل صنعت فولاد، ساخت تجهیزات و ماشین‌آلات و سازندگان قطعات را زنده کند و موازی با ایجاد اشتغال، زمینه‌ساز پیشرفت و ورود تکنولوژی‌های نوین در صنایع دریایی می‌شود.
تاریخ صنعت کشتی‌سازی در ایران به زمانی برمی‌گردد که هنوز کشورهایی مانند امارات، کویت و... در حوزه دریایی و بندری اقدامی انجام نداده بودند. به طور کلی می توان گفت از دو سال قبل از انقلاب، کارگاه‌های کوچک تعمیرات در کشور ایجاد شد و از همان زمان موضوع سرمایه‌گذاری در خلیج‌فارس همزمان با "دوو" آغاز شد و همچنان نیز ادامه دارد. این سرمایه‌گذاری در بخش هایی به نتیجه رسیده و کشتی‌های سایز کانتینربر در کشور ساخته می‌شود اما برای ساخت کشتی‌های بزرگ شرایط وجود ندارد و به دلیل کمبود منابع مالی به نتیجه نرسیده است.
پیمان مسعودزاده، رییس کمیته کشتی‌سازی انجمن مهندسی دریایی،در مصاحبه ای گفت : صنعت کشتی‌سازی بی پناه است و متولی خاصی ندارد به همین دلیل لازم است که از صنعت کشتی سازی حمایت شود به طوری که هم تولیدکننده و هم خریدار راضی باشند.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد انواع کشتی ها و روش های حمل کالا دریایی به مقاله زیر رجوع کنید
حمل و نقل دریایی: انواع کشتی ها ،روش های رایج حمل کالای دریایی
نباید از صنعت کشتی‌سازی غافل شد
یکی از چالش‌های صنعت کشتی‌سازی این است که نسبت به سایر فعالیت‌ها سود محدودی دارد. در همین رابطه غلامعباس حافظ‌پور مدیرعامل یک شرکت کشتی‌سازی درباره صنعت کشتی‌سازی به تین‌نیوز می‌گوید اساسا کشتی‌سازی در جهان توجیه اقتصادی ندارد این در حالی است که کشتی‌سازی صنعت مادر است كه باعث توسعه صنعتي و اقتصادي هر كشور و زمينه اي براي رشد ديگر صنايع به ويژه صنايع بالادستي خود می‌شود، به این ترتیب نباید از آن غافل ماند .
به گفته حافظ‌پور در صورتیکه صنعت کشتی‌سازی به شیوه درست مدیریت شود به سود مطلوب خواهد رسید. پیشرفت در صنعت کشتی‌سازی ضمن ایجاد اشتغال، زمینه‌ساز پیشرفت و ورود تکنولوژی‌های نوین در صنایع دریایی می‌شود.
کارشناسان بر این عقیده اند که با توجه به نقش ژئوپلتيكي ايران و مرزهاي آبي مناسب در شمال و جنوب و همچنین شاه‌راه‌هاي ارتباطي ايران با آسياي جنوب شرقي، كشورهاي عربي و اروپايي كه مي‌توان با استفاده از مزيت‌هاي آبي درآمدهاي ترانزيتي را افزايش داد، لزوم ساخت كشتي‌هاي تجاري و حتي تفريحي بيش از پيش احساس می‌شود.
نگاهی به روش های حمل و نقل دریایی
هنگامی که از حمل و نقل دریایی صحبت می‌شود اولین چیزی که به نظر می آید کشتی باری است که برای حمل کالاهای مختلف با ویژگیهای خاصی برای ترابری تجهیز شده‌اند. کالاهایی که از طریق دریا ترانزیت می‌شوند معمولاً دارای حجم زیادی بوده و معمولا طولانی بودن زمان رسیدن به مشتری تأثیری چندانی بر کیفیت و بازار آنها ندارد ؛ اگرچه ممکن است که مشخصات جغرافیایی یک کشور نحوهٔ حمل و نقل کالا را ایجاب کند.
خدمات ترانزیت کالا با استفاده از کشتی به دسته های مختلفی تقسیم می شود از جمله :
- حمل و نقل دریایی کالا به روش ( کراس استافینگ ) Cross Stuffing
در این روش ، حمل دریایی کالا از بنادری که امکان ارسال کالا به صورت مستقیم به ایران نمی باشد به روشCross Stuffing انجام می شود . در این روش حمل و نقل دریایی ، کانتینر حاوی بار از یک کشتی به کشتی دیگر انتقال می یابد. شرکت هایی که این سرویس را انجام میدهند ، قادر به حمل دریایی به روش cross stuffing برای مشتریانی که تمایل به صدور مجدد بارنامه با شرایط درخواستی و مورد نظر خود دارند, می باشد.
- حمل و نقل دریایی کالا به روش (ترانشیپ) Transshipment
در این شیوه حمل و نقل دریایی کالا از طریق تغییر کشتی می باشد, برای بنادری که امکان حمل دریایی کالا از آنجا به صورت مستقیم نمی باشد , دارا می باشد. جریان انتقال غالباً با تخلیه و بارگیری مجدد کالا همراه است.
- حمل و نقل دریایی کالا به روش (چارترینگ) Chartering
برای حمل و نقل دریایی کالاهایی که به صورت حجیم می باشند و بارهایی که بدون هیچ گونه بسته بندی وارد کشتی می گردند تدابیری اندیشیده می شود .این کالا ها قابل ترابری دریایی به روش اجاره کشتی , رزرو یا چارترینگ کشتی می باشند.
- حمل و نقل دریایی کالا به روش گروپاژ و پروژه‌ای
شرکت های حمل و نقل بین المللی بـا برخـورداری از امکـانات گسـترده در زمینه حمـل و نقل دریایی ، قادر به ارائه سـرویس های مطـمئن و ویژه جهـت حمـل دریایی کالا و همین طور حمل دریایی محموله‌های صـادراتی و وارداتی بـه صـورت گروپاژ و پروژه ای می باشد.
- حمل و نقل دریایی کالاهای فله (BULK)
حمل و نقل دریایی کالاهای فله می باشد که بسته بندی ویژه ای برای آنها در نظر گرفته نشده است. کالاهایی فله کالاهایی هستند که بدون هیچ گونه بسته‌بندی برای ترانزیت وارد کشتی می‌گردند.
- صدور مجدد بارنامه دریایی
در این روش شرکت حمل و نقل بین المللی قادر به حمل و نقل دریایی کالا به روش غیر مستقیم بوده و در این حالت برای مشتریان بارنامه با شرایط درخواستی برای انجام پروسه ترابری صادر خواهد گردید.
ساخت کشتی‌های اقیانوس‌پیما در داخل توجیه اقتصادی ندارد
برخی از کارشناسان معتقدند ساخت کشتی‌های اقیانوس‌پیما در داخل توجیه اقتصادی ندارد. در این راستا ملکرضا ملکپور عضو انجمن توسعه دریامحور نیز درباره ساخت کشتی‌های اقیانوس پیما و مورد نیاز ناوگان کشتیرانی کشور در داخل می‌گوید باید ابتدا ببینیم از لحاظ فنی، صنایع داخلی توان ساخت شناور تا چه اندازه و با چه تناژی را دارد که با توجه به کارنامه فعلی کشتی‌سازی داخلی، واضح است که فقط توان ساخت شناورهای خدماتی و کوچک با ظرفیتهای زیر 2000 تن موجود است.
به گفته وی برای همه روشن است که شرکتهای ایران توان ساخت کشتی‌های تانکر و کانتینربر اقیانوس‌پیما را ندارند پس کشتیسازیهای داخلی نمیتوانند در این شرایط انتظار داشته باشند که به آنها سفارش ساخت داده شود.
ایران به عنوان کشوری با مرزهای آبی گسترده باید از توان دریایی تجاری، نظامی بالایی برخوردار باشد اما سوال اینجاست که آیا باید خود سازنده این ناوگان حداقل در بخش تجاری باشد یا خیر؟
Some experts believe that the construction of Ocean vessels is not within the economic justification. In this regard, Malek Reza Malekpour, a member of the Marine Corps Development Association, also said about the construction of ocean ships and the needs of the fleet of the country's navy, we should first consider how technically the domestic industry can build floating vessels and how much it can. Based on the current workload of domestic shipbuilding, it is clear that only small and small service vessels with the capacity of under 2,000 tons are available.
According to him, it is clear to all that Iranian companies cannot build naval vessels and container vessels, so domestic shipyards cannot expect them to be ordered to build.