راه آهن قزوین رشت و آستارا که با اهداف مهم تجاری و گردشگری در حال ساخت است با اتصال به خط راه آهن سراسری شوروی سابق و دستیابی به شمال اورپا ، ضمن ایجاد تحولی مهم در گیلان این استان را در مسیر شاهراه تجارت بین المللی قرار می دهد.
اتصال ایران و کشورهایی از قبیل چین ، هند، پاکستان از طریق ایران به کشورهای آسیای میانه ، قفقاز و جمهوری آذربایجان با تکمیل را آهن رشت آستارا موجب تحولی در کشور بویژه در گیلان خواهد شد.
راه آهن بین المللی رشت آستارا بخش مهمی از طرح های جمهوری اسلامی ایران برای تکمیل شاهراه مواصلاتی و ترانزیتی کریدور شمال و جنوب بشمار می رود که توسعه بازرگانی کشور را به همراه خواهد داشت.
کریدور شمال و جنوب مهمترین حلقه تجارت بین آسیا و اروپا محسوب می شود که در مقایسه با مسیرهای سنتی از نظر مسافت و زمان تا ۴۰ درصد کوتاهتر و از نظر هزینه تا ۳۰ درصد ارزانتر است.
این مسیر ارتباط ترانزیتی کشورهای شمال اروپا و روسیه از طریق ایران و دریای خزر را به کشورهای حوزه اقیانوس هند ، خلیج فارس و جنوب آسیا فراهم می کند.
استاندار گیلان در این باره گفت: راه آهن قزوین رشت تاکنون در زیرساخت حدود ۹۳ درصد پیشرفت داشته است که تا شش ماه آینده زیرساخت های آن به تمام می شود.
محمدعلی نجفی افزود: اعتبارات ریل گذاری این راه آهن ۴۸۰ میلیارد تومان است که بخشی از آن توسط شرکت زیرساخت و توسعه راهها هزینه می شود.
وی خاطرنشان کرد: سرمایه گذاری مسیر رشت آستارا از طریق فاینانس از سوی روئسای دو کشور آذربایجان و ایران فراهم می شود.
وی اظهارداشت: دولت جمهوری آذربایجان برای مشارکت در ساخت این مسیر تاکنون مبلغی به میزان ۵۰۰ میلیون دلار سرمایه گذاری اعلام آمادگی کرده است ولی پرداخت آن هنوز قطعی نشده است.
وی یادآورشد: پیش بینی می شود با مبلغ ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیارد تومان مسیر رشت و آستار هم تحقق پیدا کند و به راه آهن شوروی سابق وصل شود.
وی تصریح کرد: در داخل خاک آذربایجان هشت کیلومتر راه آهن باقی است تا با راه آهن سراسری روسیه وصل شود که دولت آذربایجان نیز ساخت عملیات آن را آغاز کرده است.
استاندار گیلان گفت: با اتصال راه معروف شمال و جنوب که هند را از ایران به اروپای شمالی وصل می کند برای ایران شرایط جدیدی در حمل کالا و گردشگری فراهم می شود.
مدیرکل هماهنگی اموراقتصادی و بین المللی استانداری گیلان نیز در این باره اظهار داشت: اتصال راه آهن رشت آستارا به راه آهن جمهوری آذربایجان باعث صرفه جویی در زمان و هزینه خواهد شد و زمان حمل کالا از این مسیر به نصف یعنی از ۴۵روز به ۲۰ روز و هزینه های حمل نیز به نصف کاهش می یابد ضمن اینکه امکان جابجایی حجم کالا نیز از این مسیر به چهار برابر افزایش خواهد یافت.
آرش فرزام صفت افزود: در سالیان گذشته جمهوری آذربایجان رغبتی برای تکمیل این خط آهن نداشت و گزینه های دیگری چون اتصال از طریق راه آهن آذربایجان شرقی به نخجوان نیز در دست بررسی بود ولی عوامل سیاسی و اقتصادی موجب شد که رییس جمهور کشور ما در سفر به آن کشور اتصال خط آهن آن کشور از طریق آستارای گیلان را رسما اعلام کند.
وی اظهارداشت: با هدف گذاری های صورت گرفته ، حجم روابط بین دو کشور ایران و جمهوری آذربایجان به چهار برابر وضعیت فعلی ارتقاء می یابد و حجم مبادلات تجاری ایران و این کشور نیز در سال از ۵۰۰ میلیون دلار با اتصال راه آهن به دو میلیارد دلار افزایش یابد.
وی یادآورشد: با توجه به پتانسیل های خاص گردشگری استان گیلان به ویژه گردشگری سلامت، احداث این راه آهن باعث تسهیل در رفت و آمد گردشگران دو کشور و سایر کشورها با استفاده از وسیله حمل و نقل ایمن و ارزان قطار خواهد شد.
فرزام صفت خاطرنشان کرد: با احداث بندر کاسپین و آستارا در گیلان و تکمیل منطقه ویژه آستارا و احداث خط ریلی این مسیر ، احداث پل مرزی و پایانه بار حمل و نقل کالا به صورت ترکیبی زمینی ، دریایی و ریلی جهش بزرگی در اقتصاد ایران ، گیلان ، آستارا و کشورهای منطقه ایجاد خواهد شد.
راه آهن رشت قزوین به طول ۱۶۵ کیلومتر که عملیات ساخت آن در سال ۱۳۸۶ آغاز شده است در این مسیر از اهمیت خاصی برخوردار است که تاکنون پیشرفت فیزیکی آن به بیش از ۹۲ درصد رسیده است که با تکمیل این مسیر حلقه مفقوده کریدور نزانزتی شمال و جنوب کامل می شود.
خط ریلی قزوین- رشت و آستارا قادر خواهد بود سالانه ۱۰ میلیون تن بار را حمل و سه میلیون مسافر را از این مسیر جابجا کند.
با ساخت این راه آهن گشایش جدیدی در روابط اقتصادی و گردشگری ایران و جمهوری آذربایجان و کشور های منطقه گشوده خواهد شد .
دولت های جمهوری اسلامی و جمهوری آذربایجان در تلاشند تا با تکمیل این پروژه بین المللی این دو کشور را در یکی از شاهراه های تجارت بین المللی از سمت غرب دریای خزر قرار دهند.
سفر شاهین مصطفی یف وزیر اقتصاد و صنعت جمهوری آذربایجان در سفر اخیر خود به ایران و بازدید هوایی و زمینی از خط آهن قزوین رشت و مذاکره برای مشارکت دو کشور در ساخت مسیر رشت آستارا موید همت و جدیت این دو کشور در اتصال جنوب شرقی آسیا از طریق دریای سیاه به اروپا است که پای تجارت بین المللی به کشور ایران و آذربایجان را باز می کند.
راه آهن قزوین رشت به دلیل عبور از مناطق سخت گذر و کوهستانی از پیچیدگی ها و سختی های خاصی برخوردار است و در آن تونل ها و پل های متعددی زده شده است و ۵۳ دستگاه تونل در این مسیر ساخته شده است.
این راه آهن در قطعات مختلفی در حال ساخت است که عبور آن از میان تپه ها و دره ها و با پیچ خم های مختلف در طول رودخانه زیبای سفیدرود و عبور از میان شالیزارهای گیلان ، آنرا در ردیف یکی از زیباترین راه آهن های جهان قرار می دهد.
این خط آهن بصورت یک خط ساخته می شود که در بخش کوهین تا لوشان آن به دلیل کوهستانی بودن بصورت دو خطه طراحی شده است .
قطعه جمال آباد لوشان به منجیل سپس رودبار به طول ۱۲ کیلومتر با ۱۰ تونل و از سخترین قطعات راه آهن قزوین به رشت است که از روی دریاچه سدسفیدرود و از حاشیه شهر منجیل عبور می کند.
پل فلزی روی دریاچه سد منجیل به طول یک هزار و ۵۰۰ متر و ارتفاع ۲۸ متر یکی از بخش های زیبا و توریستی این راه آهن بشمار می رود و به گفته کارشناسان این پل بزرگترین پل با عرشه فلزی در خاورمیانه محسوب می شود.
بلندترین پل بر روی رودخانه شاهرود در لوشان با اجرای سازه بتنی در نوع خود منحصر به فرد است که طول این پل ۶۵۰ متر و ارتفاع ۳۲ متر یکی از زیباترین مناظر را در این مسیر در معرض دید مسافران می گذارد.
در طول مسیر راه آهن قزوین رشت چهار ایستگاه لوشان ، رستم آباد، امام زاده هاشم و منجیل نیز پیش بینی شده است که ساخت این ایستگاه ها نیز از ۹۰ درصد پیشرفت برخوردارند.
ریل گذاری این راه آهن از دو سوی قزوین و رشت آغاز شده و حدود ۶۰ کیلومتر تاکنون ریل گذاری آن انجام شده است.
مسوولان قول داده اند که تا پایان سال جاری ریل گذاری آن را به اتمام برسانند.
این راه آهن از رشت به سه شعبه رشت به انزلی ، منطقه آزاد انزلی و آستارا تقسیم می شود که عملیات ساخت قطعه رشت انزلی به طول ۴۱ کیلومتر به عنوان قطعه اصلی نیز آغاز شده است.
در سال گذشته خط آهن مسیر شرق دریای خزر نیز ار ترکمنستان به عنوان کریدور ترانزیت شرق دریای خیز نیز افتتاح شد. /