حمل و نقل هوایی : آنالیز ساختمان حرفه ی ترابری کالا با ناوگان هوایی و وضعیت حاضر

حمل و نقل هوایی به مفهوم استفاده از ناوگان هوایی مثل هواپیما در فرایند حمل و نقل است . برای ترابری کالا به صورت عمده می توان از هواپیماهای مخصوص باربری استفاده کرد . این روش ترانزیت باعث صرفه جویی در زمان می شود و امنیت بالایی دارد ، همچنین تغییرات آب و هوا معمولا باعث اختلال در این شیوه لجستیک نمی شود .
حمل و نقل هوایی در این مقاله به روشی برای ترانزیت کالا با هواپیما اطلاق می شود . این امر با رعایت سلسله مراتب اداری همچون تشریفات گمرک ، مدارک و اسناد خرید و فروش ، بارنامه و امور بانکی طی می شود . باربری هوایی از روش های کارآمد کسب درآمد در کشور محسوب می شود .
هواپیماهای مخصوص حمل و نقل کالا دارای ظرفیت های بالا و استاندارد های مناسب باربری هستند . یکی از راهکار های کسب درآمد ملی و خصوصی از این حرفه ، ایجاد همکاری و تعاملات تجاری با شرکت ها و تجارت های اروپا می باشد .
روش های گوناگونی برای حمل و نقل بین المللی کالا وجود دارد . برای ارسال بار از نقطه مبدا به نقطه مقصد ، انتخاب بهترین مسیر در الویت قرار دارد . انتخاب بهترین مسیر با رعایت فاکتور هایی از قبیل فاصله ، قیمت ، مراحل ادرای ، حجم و میزان کالا ، نوع کالا و .... انجام می شود . با توجه به همین موضوع ناوگان ترابری که شامل 4 نوع زمینی ، هوایی ، دریایی و ریلی است ، انتخاب می شود .
از دیگر خدمات شرکت حمل و نقل هوایی می توان به دریافت کالا از درب محل فرستنده و تحویل به درب محل گیرنده ، دریافت محموله از درب محل فرستنده و تحویل به فرودگاه مقصد ، دریافت بار از فرودگاه مبدا و تحویل به به درب محل گیرنده ، دریافت بار ترابری شده از فرودگاه مبدا و تحویل به فرودگاه مقصد ، ترانزیت صادراتی و وارداتی کالاها از طریق کریدور های هوایی در سرتاسر جهان و باربری کالابه صورت هوایی بر مبنای تحویل تا انبار صاحب کالا ، اشاره کرد .
محدوده وسیعی از خدمات باربری کالا و مسافر توسط هواپیما انجام می شود . خدماتی همچون پست اکونومی ، پست اکسپرس ، واردات ، صادرات ، فریت بار مسافری و چارتر بار با استفاده از ناوگان حمل و نقل هوایی امکان پذیر است . شرکت های حمل و نقل بین المللی که در حوزه ی ترابری کالای تجاری فعال هستند خدمات گمرک، انبارداری ، تخلیه و بارگیری را که از ارکان یک فرایند موفق باربری از مبدا تا مقصد محسوب می شود ، ارائه می دهند .
ترانزیت انواع کالا به صورت هوایی با توجه به نوع کالا شامل بار های معمولی ، فاسدشدنی ، حجمی و سبک ، خطرناک ، اجساد و حیوانات زنده می باشد که توسط شرکت های حمل و نقل بین المللی انجام می شود . قوانین و مقررات باربری با توجه به نوع کالا تنظیم می شوند و هر نوع کالا دارای شیوه ی لجستیک مجزا است .
برای اینکه فرایند های حمل و نقل هوایی به درستی انجام شوند به زیرساخت ها و استاندارد های داخلی و بین المللی فراوانی نیاز است . صنعت و ساز و کار واردات هواپیما ، تعمیرات ، شرکت های هواپیمایی و ارگان های سازنده هواپیما، شرکت های اپراتور ، دستگاه نظارتی ، شرکت های تعمیر و نگهداری ،ارگان های آموزش های خلبانی ، مهمانداری و غیره در حوزه ی تامین این زیرساخت ها فعال هستند .
یک شرکت حمل و نقل بین المللی که در زمینه ی ترانزیت کالای مشتریان با ناوگان هوایی فعالیت می کند ، از استاندارد های جهانی و داخلی برای اینکار استفاده می کند . عواملی که در کارآمد بودن چنین شرکتی تاثیرگذار هستند شامل سرعت و دقت عمل در سرویس دهی ، همکاری با خطوط هوایی خارجی ، جابجایی محموله و ارسال به ایران یا کشورهای دیگر و بالعکس ، قیمت کالا ، وزن کالا که در تعیین صرفه اقتصادی روش حمل و نقل بین المللی موثر است ، ارائه سرویس درب به درب ، ارائه قیمت مناسب ، ساپورت و اعلام وضعیت بار می باشند .
کالای خطرناک در حمل و نقل هوایی :
کالای خطرناک به کالایی گفته می شود که حمل آنها به تخصص و مهارت های ویژه ای برای باربری نیاز دارند . این کالا دارای شرایط ویژه هستند و ترابری آنها دارای ریسک می باشد . یک تاجر جهت حمل و نقل هوایی کالای خطرناک موظف به ارائه مدارک بین المللی از قبیل Certificate For Safe Transport of Goods ، Certificate of Origin ، Material Safety Data Sheet می باشد .
كالاهای خطرناك به محموله ها و موادی اطلاق می شود که ترابری آنها دارای ریسک است و سلامت هواپیما را به مخاطره می اندازد .فرایند باربری اینگونه محموله ها با توجه به دستورالعملهای سازمان بین المللی هواپیمایی كشوری (ICAO) و انجمن شركت های هواپیمایی (یاتا) انجام می شود . مواد و کالاهای خطرناک بایستی بر اساس شرایط ویژه و توافقی بین المللی ، بسته بندی شده باشد. بسته بندی اینگونه کالا با کیفیت بالا ، ساختار مطمئن و به منظور جلوگیری از نشط و تراوش در شرایط تغییرات دمایی و رطوبت، فشار و ارتعاش انجام می گیرد . هر بسته می بایست برچسب مناسب داشته و دارای آرم مناسب باشد. و علایمی همچون شماره بین المللی مواد خطرناک یا UN number نیز داشته باشد. تجاری که درخواست حمل کالای خطرناک و DGR توسط ناوگان حمل و نقل هوایی را داند باید از این شرایط آگاه باشند و آن را به درستی انجام دهند ، بایستی به شیوه زیر اقدام کنند.
صادرات و واردات با استفاده از ناوگان حمل و نقل هوایی :
تشریفات ترخیص کالاهای آماده شده برای صادرات و واردات در کشور براساس قوانین و مقررات گمرکی و آئین نامه اجرائی آن منوط به تنظیم کردن اظهار نامه گمرکی و تحویل آن به گمرک می‌باشد. اظهار کننده موظف است اسناد لازم برای صادرات و واردات که شامل سیاهه خرید، گواهی مبدأ، اسناد بانکی و سایر مجوزهای مورد نیاز می باشد ، به اظهارنامه منضم نماید . کلیه کالاهایی که با مجوز گمرکات کشور مبداء به خارج از کشور و یا بالعکس با وسایل نقلیه حمل و نقل هوایی جابجا می گردد ، صادرات و واردات هوایی اتلاق میگردد. حمل و نقل بین المللی یکی از فرایند های لازم و حیاتی در تجارت کالای صارداتی و وارداتی محسوب می شود . وسیله نقلیه ای که برای باربری استفاده می شود به طور مستقیم در قیمت تمام شده مشتری تاثیرگذار است .
کالاهایی که برای فرایند صادرات و واردات آماده می شوند به سه دسته کالای مجاز ، کالای مشروط و کالای ممنوع الصدور تقسیم می شوند . کالاهای مجازبه کالایی گفته می شود که با صدور آن با رعایت ضوابط نیاز به کسب مجوز نخواهد بود .کالاهای مشروط کالایی مانند کتب و نشریات وفیلم و نوار و آثار فرهنگی هنری هستند که صادرات و واردات آن ها نیاز به مجوز ارگان های دولتی دارد .کالاهای ممنوع الصدوربه کالایی گفته می شود که به موجب شرع مقدس و یا به موجب قانون ممنوع ترانزیت آنها ممنوع می باشد .
فرایند صادرات و واردات انواع کالا از کشور مبداء به سایر کشورها به منظور فروش یا مصرف ، صادرات قطعی نام دارد . به طور کلی این عملیات از پرداخت حقوق و عوارض گمرکی و مالیات معاف است . هزینه های تشریفات گمرکی و فرودگاهی شامل خدمات صادرات کالا با ناوگان حمل و نقل هوایی می شود . این هزینه ها شامل تخلیه و بارگیری ، ارائه برگه بهداشت(در صورت نیاز)، انبارداری ، آزمایش ها و… می باشد .
جهت صادرات و واردات قطعی از گمرکات فرودگاه های کشور صاحب کالا باید اسناد ذیل را به همراه داشته باشد:
قبض انباری که از تحویل کالا به محوطه گمرک اطمینان حاصل می نماید .
1. اصل و کپی کارت بازرگانی
2. مجوز صدور کالا در صورت لزوم (جهت کالاهای مشروط)
3. گواهی بهداشت که برای مواد غذایی و کشاورزی صادر می شود .
4. گواهی استاندارد
5. فاکتور فروش صادراتی(INVOICE)
6. صورت بندی عدل بندی (PACKING LIST)
7. اصل وکپی وکالت نامه از صادر کننده در صورتی که نیاز باشد .
8. تهیه معرفی نامه رسمی از صاحب کالا
9. جمع آوری سایر اسناد مثل حسب تشخیص گمرکات ، به عنوان مثال آنالیز آزمایشگاهی
بارنامه حمل و نقل هوایی :
بارنامه هوایی یا Airway Bill به اصطلاح یک رسید تایید کننده فرایند ترابری می باشد . بارنامه به تنهایی سند قابل معامله و یا سند مالکیت کالا به حساب نمی آید . صاحب کالا بعد از دریافت بارنامه و رسیدن کالا به مقصد ، به شرکت باربی هوایی مربوطه مراجعه می کند و سپس حواله تحویل کالا (Delivery Order) را دریافت می نماید.
برای پیگیری بار خود به طور معمول می توان از طریق تماس تلفنی با شرکت حمل و نقل بین المللی یا داخلی مربوطه یا مراجعه به وبسایت شرکت مورد نظر اقدام نمود . صدور بارنامه و شماره بارنامه برای پیگیری کالای ارسال شده امری لازم است . در رسید بارنامه هوایی حتما باید تاریخ پرواز و شماره پرواز همراه با مهر شرکت باربری هوایی موجود باشد تا صاحب کالا از تاریخ رسیدن کالا آگاهی پیدا نماید.
این بارنامه در ۱۲ نسخه صادر می شود که ۳ نسخه آن اصلی و مابقی برای قسمتهای داخلی شرکت هواپیمایی مورد استفاده قرار می گیرد. 3 نسخه اصلی به ترتیب برای شرکت حمل کننده ، گیرنده کالا و فرستنده کالا صادر می شود .

معرفی شرکت های حمل و نقل بین المللی :
شرکت حمل و نقل بین المللی فراتجارت هخامنش
کمپانی حمل و نقل بین المللی ستاره آبی دریای خروشان
شرکت ترابری بین المللی ویسمان
شرکت ترانزیت زیمانورد پارس
شرکت باربری بین المللی مبناآسیا فرابر