حمل و نقل بین المللی ساختمانی وابسته به کریدور هاست و کریدور ها می توانند عاملی برای تنظیم و کنترل صادرات و واردات در کشور باشند . بنادر مهم و بزرگ با توسعه صنعت امکان آسان تر شدن فرایند ترانزیت کالا را فراهم می کنند .برای مثال بنادر حمل و نقل دریایی با همکاری دو ناوگان زمینی(جاده ای) از جمله کامیون ها و ناوگان دریایی از جمله کشتی های باری برای ترابری بار تجاری آمادگی دارند .
کالای تجاری با استفاده از روش های گوناگون حمل و نقل چندوجهی یا ترکیبی در بنادر کشور ترانزیت می شوند . برای مثال کالای تجاری ار انبار مبدا با استفاده از ناوگان حمل و نقل ریلی یا جاده ای(زمینی) به بندر ترابری دریایی منتقل می شود و پس از رسیدن به بندر مقصد بار دیگر با استفاده از وسایل نقلیه زمینی (جاده ای) یا ریلی به انبار مقصد تحویل می شود . در فرایند از روش های مختلف حمل و نقل بین المللی برای ارسال کالا استفاده می شود .
در این مقاله به شروط رونق حمل و نقل بین المللی در حوزه بنادر و ناوگان دریایی می پردازیم . مطالبی که در گروه تلگرامی «جامعه بندری و دریایی» و در جمع کارشناسان حوزه بنادر و دریانوردی در مورد محرومیت زدایی و اشتغال زایی بحث شد . برای مثال بنادر حمل و نقل دریایی با همکاری دو ناوگان زمینی(جاده ای) از جمله کامیون ها و ناوگان دریایی از جمله کشتی های باری برای ترابری بار تجاری آمادگی دارند .
در این مقاله به شروط رونق ترانزیت دریایی در بنادر کشور می پردازیم . این تحلیل حمل و نقل بین المللی برای معرفی امکانات و پتانسیل های لازم برای اجرای فرایند ترابری لجستیک کالا در کریدور های آبی کشور ایجاد شد .
برای اطلاعات بیشتر در مورد بنادر ایران به مقاله زیر رجوع کنید :
حمل و نقل بین المللی : بنادر مهم ترانزیتی در کشور
حمل کالا در مقیاس بالا به توجه ویژه ای در ترانزیت نیاز دارد . یکی از روش های اطمینان از سالم بودن و مطمئن بودن ترابری کالا استفاده از کانتینر می باشد .
یکی از کارشناسان حمل‌ونقل معتقد است رونق ترانشیپ بنادربزرگ در گرو توسعه بنادر کوچک است که اگر در چرخه توسعه و کارکرد قرار بگیرند امکانات بسیار خوبی برای درآمدزایی و اشتغال زایی خواهند داشت .
رضا مرادی با اشاره به این مطلب در گروه تلگرامی «جامعه بندری و دریایی» و در جمع کارشناسان حوزه بنادر و دریانوردی ، این دیدگاه مطرح شد گفت : توسعه بنادر کوچک در طول نوار ساحلی جنوب باعث رونق بنادر بزرگ و رفع محرومیت در این مناطق می شود.
وی خاطرنشان کرد : بنادر کوچک متعددی در مسیر نوار ساحلی جنوب از اروند کنار خوزستان تا گواتر سیستان و بلوچستان وجود دارند که در سالیان گذشته در سایه بنادر بزرگ قرار گرفتند و آن چنان‌که باید بدان‌ها توجه می‌شد ، توجه نشد و رشد نیافتند ، در صورتی‌که اگر این مهم اتفاق می‌افتاد تاثیر به‌سزایی در تخلیه و بارگیری بنادر بزرگ داشت.
وی افزود: بنادر کوچکی در شرق استان هرمزگان از قبیل جاسک و سیریک در نزدیکترین مناطق به بنادر کشور عمان از قبیل بندر صحار ، مسقط و خصب با فواصل زیر:
1.. بندر سیریک - بندر خصب عمان فاصله 93 کیلومتر
2. بندر جاسک - بندر صحار عمان فاصله 167 کیلومتر
3. بندر جاسک – بندر مسقط عمان فاصله 220 کیلومتر
وجود دارند که اگر اندک توجهی به توسعه آنها صورت بگیرد رونق بسیار زیادی را در این مناطق ایجاد خواهند کرد.
آقای مرادی در این زمینه تاکید کرد: زیر ساخت‌های لازم در این بنادر کوچک، اعم از پس‌کرانه و ایجاد اسکله کاملاً مهیا است ، لذا این مسئله باعث می شود با اندکی توجه و از طریق سرمایه‌گذاری‌های بخش خصوصی بتوان از این پتانسیل بسیار خوب در جهت رونق ترانشیپ در بندر شهید رجایی و محرومیت‌زدایی و اشتغال‌زایی مناطق شرق هرمزگان با سرعت خوبی استفاده کرد.
مهدی رستگاری از دیگر کارشناسان حاضر در گروه در تایید این دیدگاه گفت: توسعه و پیشرفت بنادر کوچک می‌تواند موجب کاهش هزینه های حمل و نقل و دشواری‌های کالارسانی ، تسهیل زندگی و ارتقای استانداردهای زندگی در مناطق ساحلی ( و محروم) جنوب کشور شود.
رستگاری تاکید کرد : وقتی که صحبت از بنادر کوچک به میان می‌آید ، بندر عجمان در نظرم می‌آید که زنجیره‌های تامین جامعه محلی آن صد درصد متکی به حمل و نقل دریایی هستند. با این شیوه می‌توان از هزینه‌کردهای هنگفت برای احداث جاده و یا راه‌آهن در مناطق یاد شده پرهیز کرد.
توسعه بنادر کوچک در طول نوار ساحلی جنوب باعث رونق بنادر بزرگ و رفع محرومیت در این مناطق خواهد شد. امروزه استفاده از شرکت های حمل و نقل بین المللی برای انجام انواع روش های ترانزیت ترکیبی از جمله هوایی ، دریایی ، ریلی و زمینی(جاده ای) میسر است و امکان حمل و نقل کالا را برای صادر کننده و واردکننده محترم به صورت راحت فراهم می آورد .
کشور ایران دارای بنادر مهمی در زمینه ی ترانزیت می باشد . با توجه به موقعیت راهبردی و ترانزیتی ایران ، امکان ایجاد فرصت‌ها و مزیت‌های زیادی را برای بنادر ترانزیتی کشور می توان در نظر گرفت. البته بهره‌برداری درست و به موقع از این فرصت‌ها و اجرای سرمایه گذاری های لازم و تبلیغات گسترده به طور همزمان در بهره‌برداری موثر از موقعیت جغرافیایی و منحصر به فرد ترانزیتی کشور تاثیرگذار است ، لذا نحوه بهره‌برداری از این مزیت‌ها و فرصت‌ها و برقراری ارتباط حمل و نقلی با کشورهای هدف می‌تواند نقش برجسته‌ای در تسهیل تجارت میان آسیا و اروپا و کشورهای منطقه و توسعه ترانزیت ایفا نماید.
از بنادر بزرگ و مهم ایران می توان به بندر شهید رجایی ، بندر چابهار ، بندر امام خمینی(ره)، بندر شهید باهنر، بندر بوشهر و بندر لنگه اشاره کرد .
این بنادر برای انجام خدماتی از قبیل پذیرش کشتی ها با ظرفیت بالا ، دسترسی به کشورهای پاکستان، افغانستان، ترکمنستان، ازبکستان، تاجیکستان، قرقیزستان و قزاقستان ، کنترل و تنظیم اسکله های فعال ، توان انبارداری و ذخیره سازی انواع کالا از قبیل محمولات فله خشک و مایع ، استفاده از تجهیزات پیشرفته و مناسب بندری و حمل و نقل دریایی به منظور ارائه خدمات به کشتی‌ها ترانشیپ ، کنترل ترافیک دریایی و هدایت کشتی‌ها ، تخلیه و بارگیری انواع کالای وارداتی، صادراتی و ترانزیتی ، دسترسی به مراکز خرید، درمانی، فرودگاه و راه آهن ، صادرات مواد یخچالی و میوه و تره‌بار ، ترابری کالاهای غیر نفتی در کشور و ... را ارائه می دهند .
ترخیص از بنادر یکی دیگر از مسائلی است که در حوزه ی ترانشیپ بین المللی کالا لازم و ضروری است . با تسهیل شدن فرایند های ترخیص از گمرک ، سرعت عملیات حمل و نقل بین المللی کالا افزایش می یابد .
معرفی شرکت های حمل و نقل بین المللی و دریایی :
شرکت کشتیرانی و ترابری بین المللی آراباختر
شرکت کشتیرانی راهیان دریای سعادت
شرکت حمل و نقل و خدمات دریایی آبادان
شرکت حمل و نقل بین المللی نبرا
شرکت حمل بین المللی ناویان