سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای : تاریخچه



سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای از ابتدا به شکلی که امروز وجود دارد ، نبود و در طول تاریخ دستخوش تغییرات فراوانی بوده است . در این مقاله و مقالات آتی به جنبه های مختلفی از این سازمان همچون تاریخچه ، اساسنامه ، شرح وظایف و اهداف کلان می پردازیم .

شرکت های حمل و نقل بین المللی تحت قوانین مشخص شده توسط وزارت راه و شهرسازی و سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای فعالیت می کنند . ترابری کالا در گذشته در ایران وجود داشته و با گذشت زمان به تکنولوژی و گستره ی خدمات لازم در این زمینه ، افروده می شود . حرفه ی ترانزیت  از منظر وسایل نقلیه به 4 دسته هوایی ، زمینی ، دریایی و ریلی و از دید محیط سرویس دهنده به داخلی و بین المللی تقسیم می شود . 

شرکت های حمل و نقل داخلی شامل اتوبار ها ، پیک ها و ... میباشند . شرکت های حمل و نقل بین المللی در حوزه ی ترانزیت و صادرات و واردات فعالیت دارند . 

----------------------------------تاریخچه تشکیل سازمان :----------------------------

آغاز تحولات ساختاري حمل و نقل كشور به حدود يك صد سال قبل برمي‌گردد. فرمان اميركبير در سال (1277 ه.ش) براي ايجاد بحريه نظامي، سرآغاز سازماندهي حمل و نقل كشور بوده است.

در سال 1351 وزارت راه، تشكيلات منسجم تري يافت. در اين زمان سازمان هاي وابسته به وزارت راه، شامل راه آهن دولتي ايران، هواپيمايي كل كشور و مركز هواشناسي بودند.

اساسي‌ترين تغيير تشكيلاتي با تصويب قانون تغيير نام وزارت را هو ترابري در سال 1353 به وقوع پيوست. براساس اين قانون وظايف جامع تر و گسترده تر بر عهده اين سازمان نهاده شد و حمل‌ونقل به عنوان ركن اساسي در وظايف وزارت را ه و ترابري محسوب گرديد. سازمان بنادر وكشتيراني نيز به اين وزارتخانه انتقال يافت و آزمايشگاه فني و مكانيك خاك نيز به سبب ارتباط وظيفه با وزارت راه و ترابري جزء سازمان هاي وابسته به وزارت مذكور در آمد. سپس در سال 1354 به سبب گسترش فعاليت راهداري در سطح استان‌ها، اداره‌كل راهداري به معاونت اجرايي و راهداري تغيير شكل يافته و ادارات كل فني به منظور پشتيباني فني و عملياتي استان‌ها در اين حوزه ايجاد شدند.

ولين نمودار تشكيلاتي سازمان كه تقريباً بدون هيچ تغييراتي تا زمان ادغام معاونت راهداري پابرجا ماند شامل حوزه رياست با سه دفتر، يك مديريت و يك دبيرخانه، سه معاونت با هشت دفتر و دو اداره‌كل در ستاد و واحدهاي استاني به تعداد استان ها بود. واحدهاي استاني نيز با دو سطح اداره‌كل و مديريت متناسب با وضعيت فعاليت و شرايط هر استان تعيين گرديدند.

سازمان در بدو تاسيس داراي دو شركت وابسته به نام‌هاي شركت حمل و نقل جمهوري اسلامي ايران و شركت حمل و نقل بين‌المللي جمهوري اسلامي ايران بود. در سال 81 طبق مصوبه شوراي عالي اداري، شركت حمل و نقل جمهوري اسلامي ايران از سازمان منتزع و به شركت راه‌آهن جمهوري اسلامي ايران وابسته گرديد و براساس مصوبه هيات وزيران در سال 82 انجام امور مربوط به واگذاري شركت حمل ونقل بين المللي جمهوري اسلامي ايران نيز به سازمان ابلاغ گرديده است.

همچنين در سال 1376 به پيشنهاد وزارت راه و ترابري و سازمان امور اداري و استخدامي كشور به منظور انطباق عنوان سازمان با وظايف و مأموريت‌هاي آن و نيز در راستاي هماهنگي با سازمان‌هاي مشابه بين‌المللي، عنوان سازمان حمل و نقل و پايانه‌هاي كشور به سازمان حمل و نقل جاده‌اي و پايانه‌ها تغيير يافت.

در آخرين تغيير تشكيلاتي، طي مصوبه شماره 74022/1901 مورخ 22/04/82 شوراي عالي اداري كليه وظايف، نيروي انساني، تجهيزات، تعهدات و اعتبارات معاونت راهداري وزارت راه‌وترابري به سازمان حمل و نقل جاده‌اي و پايانه‌ها منتقل و معاونت مذكور از تشكيلات وزارت راه‌وترابري حذف شد. طبق بند 5 مصوبه مذكور، وظايف و اداره امور دبيرخانه شوراي عالي ترابري كشور از سازمان حمل‌ونقل جاده‌اي و پايانه‌ها منتزع و به وزارت راه‌وترابري منتقل گرديد عنوان ‌سازمان به سازمان راهداري و حمل و نقل جاده‌اي تغيير نام يافت.

به رغم تشكيل اين سازمان ، 9 سال طول كشيد تا تشكيلات رسمي آن مراحل استصوابي خود را طي كند. در تاريخ 17/03/91 نمودار كلان مصوب سازمان راهداري و حمل و نقل جاده‌اي مشتمل بر چهار معاونت، يك مركز، سه اداره‌كل، پانزده دفتر و سي و يك واحد استاني به صورت رسمي ابلاغ گرديد و بر اساس آن هويت تشكيلاتي مصوبه ادغام معاونت راهداري در سازمان حمل‌ونقل جاده‌اي و پايانه‌هاي شوراي عالي اداري مشخص گرديد.

International shipping companies operate under the rules specified by the Ministry of Roads and Urban Development and the Ministry of Transport and Road Transport. The goods have been exported to Iran in the past, and over time, the technology and the range of services required in this field will be supplied. The transit profession is divided into four categories: air, land, sea and rail, from the perspective of vehicles, and from the point of view of the provider's environment to domestic and international

Domestic shipping companies include buses, couriers, and more. International shipping companies operate in the field of transit and export and import.